خستگی  در افراد نخاعي

www.isaarsci.ir

 

اين روزها بيشتر و بيشتر در مورد خستگی می شنويم. اما چه کسی مراقب است؟ آيا خستگی تنها بخشی از دوره پيری محسوب مي شود؟ خوب، حقيقت اين است که، اطلاعات جديد نشان می دهند که خستگی می تواند مهمتر از آن باشد که هر يک از ما فکرش را می کنيم.

تحقيقاتی که طي ساليان متمادي، در جاهای مختلف در مورد افراد مشخصي بعمل آمده نشان می دهند که خستگی تا حدی در بين افراد مبتلا به آسيب نخاعی قابل پيش بينی است. مطالعات انجام شده بر روی سيصد نفر از مجروحين انگليسی كه بيش از 23 سال با ضايعات طناب نخاعی زندگی کرده اند، نشان مي دهد که در بيش از نيمی از آنان پديده خستگی و علائم مربوط به آن گزارش شده است.

بطور کلی افراد خسته  دقيقا" چه کسانی هستند؟

آن دسته از افرادی که خسته گزارش شده بودند ،تنها جزو افراد پير نبودند: متوسط سن آنان 57 سال بوده و همچنين اکثر آنها سطح ضايعات نخاعی بالاتری داشتند. بعلاوه مشخص شد که زنان نخاعی در معرض خطر بيشتری قرار دارند. سه سال اول، موقعی که اولين مصاحبه با افراد تحت نظر  انجام شد، بيشتر همان افراد از نظر بهداشت عمومی در وضعيت ضعيف تری قرار داشتند. از نظر برنامه های تندرستی و ورزش در سطح پائينی قرار گرفته بودند و بر اساس آزمايشات سلامت روانی نيز دررتبه پائينتری جای گرفته بودند. بنابراين می توان گفت، با اين اوضاع آنها خسته بودند.

بطور کلی خستگی چه مفهومی دارد؟

اين تحقيقات نشان مي دهد كه وجود  خستگي در افراد دچار آسيب نخاعي در شرايط حاضر  مي تواند در طولاني مدت  عوارضي را در پي داشته باشد .در تحقيقات کشور انگليس، خستگی های مربوط به سالهای قبل ( گذشته )  با افسردگی های كنوني افراد و همچنين با کاهش احساس سلامت و رضايتمندی از زندگی مرتبط بود. بعلاوه گزارش شده بود که مجروحين دارای پديده خستگی وقت کمتری را خارج از منزل سپری می کردند و کمتر وارد جامعه می شدند. بخصوص خستگی به مرور به درد بازوها و شانه منجر می شد و فرد را به استفاده بيشتر از تجهيزات پزشکی و کمک های فيزيکی ديگران نيازمند می ساخت.

چرا من ( بعنوان يك فرد نخاعی ) خسته ترم؟

شايد وجود معلوليت خستگی زيادی همراه داشته باشد. در باره آن فکر کنيد. ضايعه نخاعی صرف نظر از سطح نيازمنديهايش فرد را مجبور مي کند تا همان فعاليتهای ما را سختر، کندتر و با راحتی کمتری انجام دهد. با گذشت زمان، اندامها فرسوده می شوند و انرژی بدن تحليل می رود. البته حتی اگر ضايعه نخاعی نيزوجود نداشته باشد، چيزهای زيادی وجود دارند که با خستگی مرتبط هستند: از جمله

•  جنسيت مثل زن بودن ، گزارشات مربوط به خستگی در ميان زنان 2 تا 3 بار شايعتر از مردان است.

• عوارض حاصله از مصرف الکل و استفاده نادرست ازداروها و يا حتی مصرف برخی از داروها.

• نگرانی ها، مشاغل پر دغدغه و طاقت فرسا ،همچنين مشاغلی که (فعاليت کاری کمی دارند)و مشاغل بی اهميت و کم درآمد.

• دردهای مزمن

• شرايط روانشناسی يا روانپزشکی

خستگی همچنين ممکن است با چيزهای ديگری مرتبط باشد از جمله کاهش انگيزه، فعاليت های فکری طولانی و يا حتی کسالت. خستگی امکان دارد ناشی از مشکلات روانپزشکی فرد مثل : اختلالات خلقی، اضطراب يا حملات مربوط به ترس ناگهانی باشد. در هر حال، خستگی مداوم صرف نظر از علت آن و نيز احساسات ناشی از تاثير عدم توانايی در انجام کار و عدم برقراری روابط فردی، منجر به افزايش شدت آن و فشارهای روانی می گردد.

چه کار می توان کرد؟

چنانچه شما خستگی را تجربه می کنيد بايستی از خودتان چند سئوال بپرسيد. اول اينکه بسيار مفيد خواهد بود که مشخص شود آيا خستگی شما مثل حالات بعد از ضايعه نخاعی فيزيکی است يا ناشی از مشکلات روحی و روانی می باشد. چند راه وجود دارد که بوسيله دکتر " ديويد کاترن دال " برای تشخيص علت جسمی يا روحی بودن خستگی پيشنهاد شده است:

• خستگیهاي جسمی معمولا" دوره کوتاه تری نسبت به خستگیهاي روانی دارند.

• خستگیهاي جسمی با خستگیهاي ناشی از فشارهای روحی و روانی ارتباطي ندارند.

• خستگیهاي جسمی در اوايل شب و در شب بدتر می شوند، و با خوابيدن واستراحت برطرف می گردند ولی خستگیهاي روحی درزمان صبح بدتر می شوند واستراحت و خواب نيزروی آنها تاثير نداشته و يا حتی بدتر می شوند.

• خستگیهاي جسمی معمولا"با تداوم بدتر می شوند، در حاليکه خستگیهاي روانی نوسان دارند.

• خستگیهاي جسمی با انجام فعاليت و کار بيش از حد بدتر می شوند ولی ميزان خستگیهاي روانی با فعاليت تقليل می يابد لذا معمولا" در وظايف و مسئوليتهای فرد اختلال ايجاد نمی کند.

بخاطر بسپاريد که موارد فوق تنها نکاتی از شاخص های پيشنهادی هستند و هنوز هم مورد تائيد قرار نگرفته اند.

• در هر حال بهتر است، سئوالات زير و جوابهای آنها را برای خودتان مورد بررسی قرار دهيد:

• ميزان شدت خستگی شما چقدر است؟

• چه فعاليت هايی خستگی شما را بدتر می کند و چه فعاليتهايی باعث تقليل آن می شود؟

• استراحت، پايان هفته و تعطيلات چه اثری برروی آن دارند؟                        چنانچه مايل باشيد، شما می توانيد دفترچه يادداشتی تهيه كنيد که در آن ميزان شدت خستگی و نحوه تاثير خستگی را بر روی مواردی از جمله رژيم غذايی، وضعيت خواب و توانائی در انجام کارها، مسئوليتهای روزمره ثبت وپيگيری نمائيد.

جوابهای شما به اين سئوالات و دفترچه مذکور را به دکترتان نشان دهيد. اين موضوع به شما وپزشکتان کمک خواهد کرد که نقش هرگونه شرايط پزشکی ديگر، و موضوعات جسمی، اجتماعی و يا روانی را که ممکن است در خستگی شما اثر داشته باشند، مشخص نمايد. انجام برخی از آزمايشات مي تواند براي  شما  مفيد باشد. چنانچه اضافه وزن داريد، پزشکان ممکن است برايتان آزمايشات سرم گلوکز و الکتروليتهای بدن را نيز درخواست کند. و حتی بسته به وضعيت شما، مسافرتهای اخير و يا تشخيص های داده شده ،امکان دارد  درخواست آزمايشات ديگری را نيز داشته باشد:

من بايد چه کنم؟ آيا داروئي وجود دارد؟

متاسفانه، برای خستگی های جسمی بندرت از دارو استفاده مي شود مگر آنکه درمان عارضه خاصی نظير سردرد يا دردهای عضلانی مطرح باشد.

چه چيزهائي وجود دارند که ممکن است پزشک به شما پيشنهاد دهد:

• برنامه تان را مجددا" هماهنگ کنيد و كارهای مهم خود را در زمانهايی قرار دهيد که حداکثر انرژی را داريد و در ساير زمانها استراحت کنيد.

• فعاليتهاي جسمی خود را با کمک گرفتن از ديگران کاهش دهيد. ويلچری سبکتر و يا در صورت امکان از نوع برقی استفاده کنيد و فعاليتهای غير ضروری خود را حذف نمائيد. پزشکتان می تواند حامی شما باشد و به شما کمک کند تا از طريق بيمه درخواستهاي مورد نياز خود را پيگيری کنيد.

• مقدار استراحت خود را افزايش دهيد.

• توجه داشته باشيد که آيا ورزش، رژيم غذايی، خواب و يا کنترل استرس می تواند مفيد باشد يا خير؟ فعاليتهاي جسمی ضروری چيزی نيستند که خستگی شما را بدتر کنند و گر نه شما حتی ،بيشتر از حالت خود خارج می شويد و قدرت خود را نيز بيشتر از دست می دهيد .در نتيجه تنها مشکل را بدتر خواهيد کرد.

• روی کيفيت زندگی خود دقت کنيد. اهداف خودتان را تعيين نمائيد و اجازه دهيد انرژی تان صرف چيزهايی شود که برای شما بيشترين معنی و ارزش را دارند. آيا اگر خودتان لباس خود را بپوشيد واقعا" خوشحالتر می شويد يا وقتتان را با دوستان، خانواده و يا نوه های خود سپری نمائيد؟

اگر چند سالی را با آسيب نخاعی زندگی کرده ايد و در بخشی از زندگی خود احساس خستگي می کنيد، با جديت پزشک و مراقبين بهداشتی خود و حتی افرادی را که در اطراف شما هستند را مطلع سازيد. مهمترين موضوع اين است که شما بايد خستگی خود را جدی بگيريد. پيگيری موارد مورد نياز جهت کاهش خستگی شما ،از اهميت زيادی برخورد دارند. تنها موقعی مجاز به درنگ هستيد که ثابت کنيد در وضعيت خوبی قرار گرفته ايد.

اين مقاله يکی از 20 مقاله آموزشی است که طی همکاری بيمارستان Craig و مرکز آموزش و تحقيقات توانبخشی و سالمندی افراد نخاعی تهيه شده است.

 

***

منبع:   مقاله "   خستگي "  -مترجم : مهندس عباس  كاشي (  ohealth2007@yahoo.com) - فروردين  1387  -  برگرفته از  سايت بيمارستان    Craig

 healthresources@craighosital.org       

 

بازگشت به صفحه اصلی  

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد