اتونومیک دیس رفلکسی که گاهی اوقات
هایپررفلکسی( واکنش بیش ازحد) یا AD نامیده می شود،وضعیتی است که می
توانددرافرادمبتلا به آسیب نخاعی که سطح ضایعه آنان بالاتراز T6
است،ایجادشود . بطورکلی AD موقعی اتفاق می افتدکه یک عامل تحریک کننده،درد
یا محرکی درسیستم عصبی نواحی پائین ضایعه نخاعی وجودداشته باشد.دراین حالت
نواحی تحریک شده علائمی را به مغزارسال می کنند،اما این علائم به دلیل
ضایعه موجوددرنخاع نمی توانندبه مغزبرسند.درنتیجه یک عمل انعکاسی اتفاق می
افتد،بطوری که رگهای خونی تنگ ترشده و فشارخون افزایش می یابد .دراین حالت
اگرفشارخون کنترل نشود،ممکن است باعث سکته ،حملات تشنجی یا مرگ بیمارشود.
علائم یا نشانه های AD عبارتنداز:
- افزایش فشارخون
- مشاهده لکه هنگام دیدن یا تاری دید
- سردردهای ضربانی
- گررفتگی بینی
- برافروختگی صورت
- ایجادلکه های قرمز روی سینه
- تعریق نواحی بالای سطح آسیب
- دانه دانه شدن پوست (مانندپوست مرغ)
- خنکی و سردومرطوب شدن پوست
- تهوع
- احساس اضطراب
بامشاهده هرگونه علامتی ازAD بایداقدامات زیررا انجام دهید:
1- فورا"صاف بنشینیدیا قسمت سر تخت را بالا ببرید.
2- عامل تحریک را جستجوکرده وآن را برطرف کنید.ممکن است چیزی به سادگی یک
لباس تنگ یا اعمال فشاربرروده باعث تحریک شده باشد.
- وضعیت دفع ادرارراکنترل کنید:تاببینیدآیاعلائم پرشدگی،انبساط یا هرگونه
عفونت درمثانه وجودداردیاخیر؟
- آیا سونددچارگرفتگی یا تاب خوردگی شده است؟ پیچ خوردگی سوندرابرطرف کنید
تا جریان دفع ادرار برقرارشود.
- آیا مثانه پرشده است؟ سونداژکرده ومثانه رابه آرامی تخلیه نمائید. توجه
داشته باشیدکه تخیله خیلی سریع ادرارممکن است باعث اسپاسم شود ویا می تواند
منجربه افزایش مجددفشارخون گردد. درهربارسونداژبیش از 500 سی سی تخلیه
نکنید.
- آیا کیسه ادرارپرشده است؟ کیسه ادرارراتخلیه نمائید.
- آیا عفونتی وجوددارد؟طبق دستور پزشک آن رادرمان کنید.
- وضعیت دفع مدفوع را کنترل کنید تا ببینیدآیا علائم یبوست یا تجمع مدفوع
درروده وجودداردیاخیر؟ این حالت می تواندباعث انبساط روده ها گردد.
- آیا در مقعد مدفوع وجوددارد؟ داروهای بی حس کننده (مانندژل گزیلوکائین)
استعمال کرده وبعداز5 دقیقه به آرامی مدفوع راخارج کنید.
- تا آنجا که می توانید مدفوع را نرم نگه دارید.
وضعیت پوست راازنظرزخم فشاری ، محرکهای دردناک ( بریدگی، سوختگی،کوفتگی ،
آفتاب سوختگی یا فشار روی بدن ) یا رشد ناخن انگشت پا به داخل عضله را
کنترل کنید.
- ازلباسهای تنگ استفاده نکنید.
- هرچیزتیزی که درجیب یاروی تشکچه وجوددارد بردارید.
- تحریک حاصل ازبریدگی ، گزش،سوختگی را با پارچه سرد یا داروها کم کنید.
- ناخنهائی که به داخل انگشتان پا رشدکرده اندرا کوتاه نمائید.برای
اینکارابتدا نواحی موردنظررا بی حس کنید.اگرعفونتی وجودداردآن رادرمان
نمائید.
- تحریکات مربوط به جنسیت ویا فعالیتهای جنسی را کنترل نمائید.
- درمردان فشارواردشده به بیضه ها یا آلت تناسلی و انزال ودرزنان اوج لذت
جنسی می تواندباعث ایجاد AD گردد.مردان و زنان بایدقبل ازفعالیت جنسی ادرار
ومدفوع خودرا تخلیه نمایند.درمورد استفاده ازداروهائی مثل ژل گزیلوکائین یا
خمیر چسب های نیترو (Nitropaste patches) با پزشک مشورت نمائید.اگرعلائمAD
را مشاهده کردید، فعالیت جنسی را متوقف کرده وصاف نشسته و استراحت کنید.
- انقباضات رحم قبل وبعدازقاعدگی یا هنگام بارداری و زایمان نیزممکن است
باعث AD شود.
- ازعوامل دیگرتحریک می توان به اقدامات و آزمایشات پزشکی نظیر سیستوسکوپی
یا معاینات دستگاه جنسی، زخمهای دستگاه گوارش، یا بعضی از داروها اشاره
نمود.
شما می توانیدباانجام کارهای زیربه پیشگیری ازAD کمک کنید:
- تمیزنگهداشتن وسایل سوند و تخلیه آزادادرار.
- تخلیه ادرارطی برنامه روزانه.
- پیگیری برنامه دفع مدفوع.
- بررسی هرروزه پوست.
- پوشیدن لباسهای راحت وآزاد
- کنترل تحریک کننده های مزاحم و حذف آنها
- به خاطرداشته باشیدکه همیشه بایدکارتی همراه شماباشد! که درمواقع حمله AD
آن رابه کارکنان اورژانس یا پزشک خود ارائه دهید.
****
منبع:"اتونومیک
دیس رفلکسی ،تهدیدی برای زندگی افرادنخاعی باضایعه بالاترازT6
" –مترجم: مهندس عباس كاشي - (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار :
مركز ضايعات نخاعي جانبازان - شهریور ماه 1388 - برگرفته از سایت:
http://www.spinalcord.uab.edu
