تغذیه مناسب یکی ازمهمترین جنبه های زندگی نه تنها افرادنخاعی  بلکه تمامی افراد محسوب می شود. رژیم غذائی متعادل، موادمغذی موردنیاز بدن را درحدمطلوبی فراهم کرده وباعث می شودکه فرآیندهای بدن به خوبی انجام شوند.همچنین انرژی موردنیاز بدن را تامین کرده وباعث قوی نگه داشتن سیستم ایمنی بدن می گردد.

 وقتی کسی دچارضایعه نخاعی می گردد، عدم استفاده ازتغذیه مناسب احتمال ایجادزخمهای فشاری راافزایش خواهد داد.ازطرف دیگرتغذیه نامناسب باعث می شود توانائی بدن برای بهبودزخمها و مبارزه با عفونتها کاهش پیدامی کند. همچنین فرد به راحتی دچارخستگی می شود.

داشتن اضافه وزن از دیگر نگرانی های مربوط به تغذیه نامناسب است، چراکه با وجودوزن اضافه موضوع جابجائی فرد مشکل تر خواهدشد. ضمن اینکه افزایش فشار و سایش پوست بدن فردرادرمعرض خطرزخمهای فشاری قرارمی دهد. چاقی معمولا" با عوارضی مانند دیابت ، فشارخون بالا ، وافزایش سطح چربی خون همراه است. با وجود ضایعه نخاعی ضرورتی ندارد که تغییرات عمده ای در رژیم غذائی ایجاد شود ، مگر در مواردی که رژیم غذائی قبل ازآسیب مناسب نبوده باشد.

 رژیم غذائی متعادل یا سالم رژیمی است که حاوی مواد زیر باشد:

 میوه، سبزیجات ، دانه های کامل (سبوس دار) ،شیروفراورده های لبنی کم چرب یا بدون چربی.

 گوشت قرمزبدون چربی، گوشت مرغ وپرندگان، ماهی، حبوبات، تخم مرغ وآجیل

مقدارروغنهای اشباع شده ،روغنهای ترانس ، کلسترول، نمک ( سدیم) و قندهای افزودنی آن  بسیارکم باشد.

 با توجه به راهنمای هرم غذائی، توصیه های زیادی برمصرف هریک ازگروههای غذايي زیر شده است :

روزانه باید حداقل 3 اونس (معادل 85 گرم) از نانهای سبوس دار، حبوبات،کراکر (کلوچه) ،  برنج یا پاستا(رشته فرنگی).

قبل از هر چیزروی بسته بندی مواد ، به دنبال کلمه "کامل" باشید.

بیشتر ازسبزیجات دارا ی برگ های سبزتیره استفاده کنید.
بیشترازسبزیجات نارنجی مانند( هویج ، فلفل دلمه های رنگی و... ) استفاده نمائید.
بیشترازنخودولوبیا ی خشک مصرف کنید.

ازانواع مختلف میوه استفاه کنید.
می توانیدازانواع میوه های تازه ، منجمد ، کنسروشده یا خشک استفاده نمائید.
ازآب میوه ها مصرف کنید.

روغن مصرفی خودرااز روغن ماهی ، روغن های گیاهی مایع و روغن سبزیجات انتخاب کنيد .
مصرف چربیهای جامدی مانندکره، مارگارین، روغنهای تردکننده

ازشیرهای کم چرب یا بدون چربی استفاده کنید.
اگرنمی توانید شیرمصرف کنید از فراورده ای بدون لاکتوز یا سایرموادتامین کننده کلسیم استفاده نمائید.

گوشت های بدون چربی یا کم چرب و گوشت پرندگان استفاده نمائید.
سعی کنید گوشت را به صورت های پخته ، کبابی یا بریان مصرف کنید.
با مصرف گوشت ماهی ، حبوباتی مانند نخود ولوبیا، آجیل و دانه ها ی گیاهی برای خود تنوع  ایجاد کنید.

 
-         منبع انرژی هستند.(مولدکالری)
-         فیبرموردنیازبرای کمک به دفع راتامین می کنند.
-         کربوهیدراتهای ترکیبی مانند ( نشاسته وفیبر) ومرکب (مثل شکر) مصرف نمائید.
-          منابع مهم آنها عبارتنداز: نان، غلات،میوه جات،سبزیجات، کراکر،رشته هائی مثل ماکارونی،جو و حبوبات.

-         منبع انرژی هستند.(مولدکالری)
-         اسیدهای چرب ضروری بدن راتامین می کنند.
-         ویتامین هائی مانند A,E,D,K را تامین ومنتقل می نمایند.
-         ازاندامهای حیاتی بدن محافظت می کنند.
-         ازچربیها درحداعتدال استفاده کنید.
-         منابع مهم آنها عبارتنداز: کره ، مارگارین، روغنها،سس های سالاد،گوشت ها و آجیل
 

-         ساختارآنها از8 اسیدآمینه ضروری تشکیل شده است .
-         در ساخت سلولها و حفظ سلامتی بدن نقش اساسی دارند.
-         آنتی بادی های موردنیازبرای مبارزه با عفونتها را تامین می کنند.
-         به پیشگیری ازآسیب های پوستی کمک می کنند.
-         منابع مهم آنها عبارتنداز: گوشت، ماهی، مرغ ،تخم مرغ، حبوبات خشک، سویا، انواع آجیل، پنیر.

 
-         درجذب و بهره برداری ازغذاها نقش اساسی دارند.
-         درتمام سلولهای بدن به عنوان کاتالیست بیومکانیکی عمل می کنند.
-         به دوصورت محلول درآب (B  و C) و محلول در چربی (A,D,K) وجوددارند.
-         منابع مهم آنها عبارتنداز: میوه جات ،سبزیجات و غلات.

-         درخون سازی و ساخت استخوان ودندان ها نقش دارند.
-         مایعات بدن را تنظیم می کنند.
-         به اعمال قسمت های حیاتی بدن نظیر سلول های عصبی و عضلات کمک می نمایند.
-         منابع مهم آنها عبارتنداز: مرکبات، سبزیجات، گوشت، حبوبات و انواع آجیل .
 

-         برای ادامه حیات ضروری است.
-         ماده اصلی تمام سلولهای حیاتی بدن بوده وبرای تمام فرآیندهای هضم ، جابجائی موادمغذی و دفع مواد زائد ازبدن ضروری است.
-         منابع مهم آنها عبارتنداز:آب مصرفی،چای،آب میوه ها، شربتها، سوپ و عصاره کرانبری

انواع متنوعی ازغذاها ونوشیدنی های غنی ازموادمغذی مصرف نموده و ازمیان گروههای اصلی مواد غذائی ،رژیمهائی راانتخاب کنید که درآنها مصرف چربیهای ترانس و اشباع شده، کلسترول، موادقندی افزودنی ، نمک والکل محدودشده باشد.
باتبعیت ازیک الگوی غذائی متعادل مانند USDA ( دستورالعمل های بخش غذا و کشاورزی ایالات متحده ) یا DASH ( برنامه روشهای دسترسی به برنامه غذائی متوقف کننده فشارخون بالا ) میزان های برآوردشده وتوصیه شده مواد مغذی را منطبق با نیازهای انرژی خود مصرف کنید.

برای حفظ وزن بدن دریک حد مناسب ، میزان کالری مواد غذائی ونوشیدنی ها باید با میزان کالری مصرف شده متناسب باشد.
برای جلوگیری ازافزایش تدریجی وزن بدن، مقدارکالری موجوددرنوشیدنی ها وموادغذائی راکاهش و فعالیت بدنی خودراافزایش دهید.

به طورمنظم فعالیت بدنی داشته باشید و برای بهبود سلامتی ، بهداشت روانی و بهره مندی از وزن مناسب فعالیت های نشسته خودراکاهش دهید.  
 
برای کاهش خطربیماریهای مزمن دربزرگسالان : درخانه یا محل کار و دربیشترروزهای هفته حداقل 30 دقیقه به فعالیتهای بدنی بالاتر ازحد عادی وبا شدت متوسط  بپردازید.
بیشترافراد،با پرداختن به فعالیت های بدنی شدیدتریا طولانی مدت می تواننداز مزایای بهداشتی بیشتری برخوردارگردند.

برا ی کمک به کنترل وزن بدن و پیشگیری ازافزایش وزن تدریجی دربزرگسالان ، پرداختن به فعالیتهای بدنی شدید تقریبا" به مدت 60 دقیقه دربیشترروزهای هفته مفید خواهد بود، البته در صورتی که کالری واردشده به بدن افزایش پیدا نکند.

دربزرگسالان برای تثبیت وزن کاهش یافته  ،  روزانه حداقل 60 تا 90 دقیقه در فعالیتهای بدنی با شدت متوسط شرکت نمائید، ضمن اینکه کالری واردشده به بدن افزایش پیدا نکند. ممکن است بعضی ازافراد لازم باشد قبل ازشرکت در فعاليت هاي  درسطح مذکور با کارشناسان مراقبتهای بهداشتی مشورت نمایند.     
 
·    می توان تناسب بدنی  راهمراه با بهبود وضعیت قلبی عروقی و تمرینات کششی برای انعطاف پذیری و  تمرینات مقاومتی یا حرکات نرمشی برای تقویت عضلات وافزایش استقامت انجام داد.  
 

 
به مقدارکافی  از میوه و سبزیجات مصرف کنید ، به میزان انرژی موردنیاز خود توجه داشته باشید.  دو فنجان میوه ودوونیم فنجان سبزی درروزبه ازای مصرف 2000 کالری به عنوان مبنا توصیه می شودو مقدارکمترو بالاترآن بستگی به میزان کالری دارد.
  انواع متنوعی ازمیوه وسبزی درروزمصرف نمائید.به خصوص ازتمامی 5 زیرگروه سبزيجات  ( سبز تیره ، نارنجی، حبوبات، سیزیجات نشاسته ای وسایرسبزیجات) چندین باردرهفته استفاده نمائید.
روزانه بیش از3 اونس  (85 گرم ) ازفرآورده های غلات کامل مصرف کنید وازسایرحبوبات توصیه شده که ازفرآورده های سبوس داریا غنی شده تهیه می شوند،استفاده نمائید. درمجموع حداقل نیمی از غلات مصرفی باید ازنوع سبوس دار  باشند.  
روزانه سه فنجان شیربدون چربی یا کم چرب یا فرآورده های لبنی مشابه استفاده کنید.   

کمتراز10 درصدکالری را ازاسیدهای چرب اشباع شده و کمتراز300 میلی گرم درروزکلسترول مصرف کنید و تاحدامکان ازمصرف چربیهای ترانس کمتراستفاده کنید.

مصرف کل چربی رابین 20 تا 35 درصد کالری نگه داشته وبیشتر چربیهائی مصرف کنیدکه منبع آنها اشباع نشده باشد. مثل ماهی ،آجیل وروغن های گیاهی.

درموقع انتخاب و تهیه گوشت ، مرغ ، حبوبات خشک وشیر و فرآورده های لبنی ازانواعی استفاده کنید که بدون چربی، کم چربی باشند.

مصرف چربیها وروغن های اشباع شده  یا ترانس رامحدودکنید و فرآورده هايي انتخاب کنید که این نوع چربی ها درآنها کم باشد. 

سعی کنید بیشترمیوه هاو سبزیجات غنی ازفیبرانتخاب کنید.
غذاها ونوشابه هائی انتخاب  وتهیه کنیدکه قندافزودنی به آنها یا شیرکننده های پرکالری موجود در آنها خیلی کم بوده و مطابق با مقادیرپیشنهاد شده بوسیله دستورالعملهای غذائی USDA و برنامه های  DASH باشد.
با رعایت بهداشت دهان میزان بروزپوسیدگی های دندانی را کاهش داده ومصرف مکررغذاهای حاوی قند ونشاسته را کم کنید.

روزانه کمتراز2300 میلی گرم نمک (تقریبا" یک قاشق چای خوری) مصرف کنید.
غذاها را کم نمک انتخاب وتهیه نموده وبه جای آن ازغذاهای غنی از پتاسیم مانند میوه وسبزی استفاده کنید.

 نوشابه های الکلی نبایستی مصرف شود به خصوص بوسیله افرادی مانند زنان در سن بارداری ، یا زنان حامله وشیرده،  کودکان ونوجوانان و افراد دارای عوارض پزشکی خاص و همچنین کسانی که ازداروهائی استفاده می کنند که نسبت به مصرف الکل واکنش نشا ن می دهند.  (اصولا مصرف نوشابه هاي الكلي در دين مبين اسلام حرام است )
افرادی که به فعالیتهای دقیق  ونیازمند به مهارت یا هماهنگی مانند رانندگی یا کار با ماشین آلات می پردازند، نبایستی از نوشابه های الکلی استفاده نمایند.

برای جلوگیری ازبیماریهای میکروبی مربوط به غذا بایدبه نکات زیر توجه داشت :
 
دستها، سطوح تماس با غذا و میوه وسبزی را شسته و ضدعفونی کنید. گوشت  يا مرغ نبایستی  درآب غوطه ور بمانند.
هنگام خرید،آماده سازی یا نگهداری مواد غذائی ، انواع خام، پخته شده و آماده مصرف را از هم جدا نگه دارید

برای ازبین رفتن میکروارگانیسم ها  ،  غذارادردرجه حرارت مناسب بپزید.
غذاهای فاسدشدنی را بدون معطلی منجمد کرده و در موقع مصرف بطورمناسب آنها را یخ زدائی نمائید.
ازمصرف شیرخام( پاستوریزه نشده) یا هر گونه فرآورده های لبنی غیرپاستوریزه ، تخم مرغ خام یا کم پخته یا غذاهای حاوی تخم مرغ خام ، گوشت ومرغ کم پخته شده ،آب میو ه های غیر پاستوریزه وازاین قبیل خودداری کنید.   
 
 

به طورکلی کاهش فشاربرروی پوست، بهداشت مناسب و تغذیه صحیح، برای پیشگیری ازبروززخمهای فشاری بسیار ضروری هستند .
 
 

 

وزن اضافی باعث افزایش فشاربروی پوست شده  که می تواند منجربه آسیب  گردد.
کم بودن وزن بدن نیز می تواندخطرایجادزخم را افزایش دهد،چراکه به خصوص در قسمتهای برجسته بدن پوشش کافی درزیرپوست وجودندارد.

خوردن غذایی متعادل و متنوع
 
برای این منظور می توان ازراهنماها ودستورالعملهای غذائی مختلف استفاده نمود.

مصرف پروتئین برای حفظ بافتها وترمیم آنها موردنیازبدن است. باعدم مصرف آن به میزان کافی ، بدن قادرنخواهدبود که با عفونتها مبارزه کرده ودرنتیجه زخم ها بطورمناسبی ترمیم نخواهد شد.
بهترین منابع غذائی پروتئین عبارتنداز: گوشت بدون چربی ، ماهی ، مرغ ،تخم مرغ،شیر وفرآورده های لبنی، پنیر، نخود ولوبیا وکره بادام زمینی .
سعی کنیددرهروعده غذائی از یک منبع پروتئین مناسب استفاده کنید.
توجه داشته باشید که درصورت داشتن زخم فشاری ،نیاز فرد به مصرف پروتئین افزایش پیدا خواهدکرد. 

کم شدن آب بدن می توانداحتمال ایجادآسیب ها ی پوستی  را افزایش دهد.
هدف این است که روزانه 10 تا 12 فنجان مایعات مصرف شود. نیمی ازاین مقدارمی تواند با مصرف آب تامین شود.
نوشابه ها ی کافئین دارمی توانند باعث کم آبی بدن شوند،چراکه آنها می توانند به عنوان یک مدرعمل کنند.
برای پیشگیری از افزایش وزن بایدمایعاتی مصرف شوند که کم کالری (دارای  10 کالری انرژی) بوده یا میزان آنها به اندازه 8 اونس (حدود 225 گرم) باشد. 

یک رژیم غذائی که دارای تنوع غذائی مناسبی است ، می تواند مقادیرکافی از ویتامین ها و مواد معدنی راتامین نماید.
ویتامین ها وموادمعدنی درپیشگیری وبهبودزخمهای پوستی و کم خونی نقش بسیارمهمی دارند.
آسیب های  پوستی به دلیل عدم رسیدن اکسیژن کافی به بافتها ایجادمی شوند. درکم خونی مقادیر هموگلوبین خون که کارحمل اکسیژن به بافتها رابه عهده دارد ، کاهش می یابد. این عارضه می تواند دراثرکمبود ویتامین B12 ، اسیدفولیک (فولات یا ویتامین B9) ، یا آهن به وجودآید.دراین مواردلازم است که از مکمل های غذائی استفاده شود.
درطول مدتی که زخمها درحال بهبودی هستند، مصرف مکملهای ویتامین C و روی(zinc) می تواند باعث تقویت فردشود.

 

 مولتی ویتامین ها ممکن است درهرزمانی که رژیم غذائی فرد مشکل داشته باشد،تجویزشوند. غذا بهترین چیزی است که می توانید موادمغذی موردنیازتان را تامین کنید،چراکه بسیاری از ترکیبات بطور طبیعی در غذاها یافت می شوند،درحالی که مکملها فاقد تمامی آنهاهستند. تحقیقات نشان داده است که مولتی ویتامین ها ارزان بوده وروشی ایمن برای تکمیل رژیم غذائی شما محسوب می شوند.
 

 
روی بر روی ساخت بافت هم بندی و عملکردسیستم ایمنی بدن ضروری است. منابع غذائی آن شامل: گوشت، جگر،تخم مرغ ، حبوبات،شیر و غذاهای دریائی هستند. مکمل روی : برای کمک به بهبود زخمها مقدار 15 تا 40 میلی گرم از عنصرروی ممکن است به مدت 2 هفته تجویزشود. مصرف بیش اراندازه روی درطولانی مدت  می تواند باعث کاهش جذب مس وآهن شده ودرنتیجه سیستم ایمنی بدن کاهش پیداکرده وکلسترول مفید خون (HDL-C) را نیز کاهش می دهد.همچنین اگرفردسابقه کمبود روی نداشته باشد، روی اضافی هیچ فایده ای نخواهدداشت.

 
اسیدفولیک  برای ساخت DNA وRNA و تولیدسلول های جدید ضروری است. منابع غذائی آن شامل: سبزیجات دارای برگهای سبز، حبوبات، غلات کامل هستند. مصرف مکمل آن نبایستی آن از 1000 میکروگرم درروز( (mcg  بیشترباشد، چراکه این موضوع می تواند باعث کمبود ویتامین  B12‌گردد. توصیه شده است که اگرسن فردبالاتراز 50 سال است ، قبل از مصرف مکملهای اسید فولیک ،میزان B12  خود رابررسی نماید. بنابراین اگر شما اسیدفولیک اضافی مصرف کنید، مطمئن شوید که مکمل شما حاوی ویتامین B12 هم باشد.

 
این ویتامین برای ساخت ونگهداری سلولهای عصبی و گلبولهای قرمزخون ضروری است .گوشت،تخم مرغ، پنیر، شیروفرآورده های آن، مخمرآبجوازمهمترین منابع غذائی آن محسوب می شوند. مکملها: هرآنچه که به شکل مولتی ویتامین خوراکی مصرف می کنید ،بایدکافی باشد.

ویتامین C  برای ساخت کلاژن موردنیازاست . این ویتامین بهبودزخمها راتسریع کرده و مقاومت بدن دربرابرعفونتها راافزایش می دهد. میوه های مرکبات، گوجه فرنگی،فلفل،کلم بروکلی و سبزیجات ازمنابع غذائی آن هستند.مصرف 500 میلی گرم ودوباردرروزکمک می کند ادرارشما به صورت اسیدی باشد.

ویتامبن A برروی حالت ومحافظت پوست وغشاء مخاطی کمک کرده و مقاومت دربرابر عفونت را افزایش می دهد. سبزیجات سبزونارنجی ،شیر،جگر وزرده تخم مرغ غنی ازاین ویتامین هستند. نبایستی بیش تر از حدی که درمولتی ویتامین شما تعیین شده مصرف گردد.بنابراین بهترین حالت این است که تنها ازغذاهای غنی ازویتامین A  استفاده کنید.

آهن درساخت هموگلوبین که مسئولیت حمل اکسیژن به سلولهای بدن رابه عهده دارد، نقش دارد.منابع غذائی آن شامل گوشت،مرغ،حبوبات ، غلات غنی شده هستند.هیچ گاه ازمکمل های آهن استفاده نکنید،مگراینکه پزشک یا متخصصین آن رابرای شما  تجویزکرده باشند.چراکه آهن بیش ازحد به شکل مکمل برای شما مضر است.چنانچه مکمل آهن مصرف می کنید، آنهاراهمراه با غذاهای غنی از ویتامین C مصرف کرده وبین استفاده ازآن و مکمل کلسیم یا مولتی ویتامین خود 2 ساعت فاصله درنظربگیرید.

این ویتامین درحفظ استحکام استخوانها نقش داردودرموقع قرارگرفتن درمعرض تابش نور خورشید ، بطور طبیعی درپوست ساخته می شود.بنابراین اگرکسی به اندازه کافی درمعرض آفتاب قرارنگیرد،امکان دارد که با کمبود ویتامین D  مواجه شود. خورشید، شیرهای غنی شده وروغن ماهی ازمنابع مهم آن محسوب می شوند. اگر کسی بالاتراز 50 سال سن داشته باشد، ممکن است بطوراحتیاطی 800 تا 1000 واحد  Cholecalciferol  برای او تجویزشود. احتمالا" شما دریک مکمل ممکن است کلسیم وویتامین D رادرکنار هم  بینیدمانند سیتراکال (Citracal) یا کاترات( Catrate)  .
 

 
مایعات در پیشگیری ازکم آبی بدن که احتمال بروز آسیب های پوستی درآن افزایش می یابد،نقش دارند. از سوی دیگربا کم آبی بدن احتمال ایجاد عفونتهای دستگاه ادراری وتشکیل سنگهای کلیوی افزایش پیدامی کند. مصرف زیاد مایعات باعث شستشوی دستگاه ادراری و دفع موادزائد وباکتریها شده و باعث رقیق شدن ادرار می گردد.
 
مصرف مایعات فردباید با برنامه روده اومطابقت داشته باشد.اما زمانهائی وجودداردکه ممکن است نیاز به مایعات بیشترشود. مواقعی که زخم فشاری وجودداشته باشد، ازدست دادن مایعات می تواند خیلی مهم باشد، به همین دلیل دراین مواقع آب وعصاره سیب تجویزمی شود.عصاره کرانبری معمولا"برای بهداشت دستگاه ادراری توصیه می گردد.    
 
هنگامی که برنامه سونداژمتناوب اجرامی شود، درابتدابرای پیشگیری ازپرشدن زیاد مثانه مصرف مایعات محدودمی گردد. (هردوساعت 120 سی سی ). هنگامی که تخلیه صورت گرفته وباقیمانده ادرارکاهش می یابد،مصرف مایعات افزایش پیدامی کند.به محض اینکه تخلیه به طور انعکاسی انجام می شودومثانه به اندازه کافی تخلیه می گردد،مصرف مایعات دیگرمحدود نمی شود.     
 
توصیه شده که مصرف مایعات روزانه به اندازه 3000 سی سی (10 تا 12 فنجان) باشد که باید  نیمی از این مقدارازطریق آب تامین گردد.با وجوداینکه نوشابه های کافئین دارجزومایعات هستند،اما چون به عنوان مدر محسوب می شوند، باعث کاهش مایعات بدن می گردند. برای پیشگیری از عفونتهای دستگاه ادراری تنها 4 اونس (حدود 115 گرم‌) ازعصاره کرانبری کافی است. اگرشما عفونت ادراری دارید، برای کمک به حل آن ممکن است  16 تا 32 اونس ( 450 گرم تا 900 گرم ) مایعات درنظرگرفته شود.

آب ، بستنی ، بستنی یخی ، چای و قهوه ، سودا ، سوپ ، آب میوه ها ، شیر، فرنی ، ژلاتین ، لیموناد

 به خاطر داشته باشید که بعضی ازمایعات مقدارقابل توجهی کالری دارند، که ممکن است ناخواسته منجر به افزایش وزن گردند. بنابراین واقعا" باید مراقب نوشیدنی هائی که کالری داشته ولی موادمغذی چندانی ندارند ، باشیم . برای مثال یک فنجان شیرچرب و یک فنجان سودای معمولی تقریبا" به یک اندازه کالری دارند ، ولی سودا فاقد موادمغذی موجوددرشیراست.همچنین آب میوه ها نیزکه به عنوان مایعات نقش دارند، در تولید کالری تاثیردارند ( برای مثال یک فنجان عصاره کرانبری دارای 260 کالری انرژی است ،چناچه یک بار همراه صبحانه ویکبارهمراه شام مصرف شود، روزانه بیش از 500 کالری انرژی اضافه خواهدکرد).      
 
نکات مهم در خصوص کاهش کالری نوشیدنی ها :
 
-    ازنوشیدنی هائی استفاده کنید که میزان کالری یک فنجان از آنها ( 8 اونس یعنی حدود 250 گرم ) کمتراز 10 کالری باشد.
-         می توانید نوشیدنی های خودرا با آب رقیق کنید.
-         به جای نوشابه های معمولی از نوشابه های رژیمی استفاده نمائید.
-         ازنوشیدنی هائی استفاده کنید که شیرین کننده های موجوددرآنها کم باشد.
-         آب  مصرفی خودرابا چیزهائی مانند آب لیمو، خیار، یا عصاره لیموترش طعم دارکنید.  
 
 

	اندازه های مفید جهت مصرف موادغذائی
	نیم فنجان = 4 اونس = 120 سی سی
	یک فنجان = 8 اونس = 240 سی سی
	4 فنجان = 2 پینت = یک کوآرت = 1000 سی سی
	4 کوآرت = یک گالن

 

 حفظ وزن ایده آل به خصوص برای افرادنخاعی اهمیت بسیارزیادی دارد. اما چگونه می توانید بفهمیدکه آیا دروزن ایده آل هستید یا خیر؟ برای این کارمی توانید ازمحاسبه ای به نام شاخص توده بدن یا BMI استفاده کنید. این شاخص نسبتی است که نسبت قد شخص را به وزن رامقایسه می کند.

 

BMI = (وزن برحسب پوند ) / قد برحسب اینچ )

 

 داشتن وزن بالا میزان انرژی شخص وتوانائی او را برای اجرای فعالیتهای زندگی روزمره کاهش می دهد، درنتیجه استقلال فرد کم خواهدشد. همچنین افزایش وزن می تواندباعث افزایش فشاروتحریک نواحی تحت فشار پوست شده و موجب ایجاد زخمهای پوستی (زخمهای فشاری) می گردد. چاقی با دیابت ، افزایش فشار خون، وافزایش میزان چربی خون همراه است .

 

وزن کمتراز"وزن ایده آل بدن" یا داشتن وزن کم می تواندباعث بروزمشکلاتی حتی برای افراد مبتلا به ضایعه نخاعی گردد. اگرپوشش پوست روی قسمتهای برجسته بدن کافی نباشد، خطربروززخمهای پوستی افزایش پیدامی کند. کم بودن وزن بدن میزان حساسیت فردرانسبت به خستگی افزایش و مقاومت بدن را نسبت به عفونتها کاهش می دهد.  

 

ایجاد تعادل دررژیم غذائی ( مصرف کالری) و فعالیت بدنی ( صرف انرژی) کلید کنترل وزن محسوب می شوند.

توصیه هائی برای کاهش وزن

 -         ازوعده های غذائی اضافی پرهیزکنید.

-         هرگزوعده صبحانه یا نهارخودراحذف نکنید و ازپرخوری دروعده شام خودداری کنید.

-         ازمصرف غذابه هنگام ناراحتی ، عصبانیت ، خستگی یا اضطراب پرهیزنمائید.

-         به خصوص غذاهائی انتخاب کنیدکه ازارزش تغذیه ای آن آگاه باشید.

-         ازمصرف غذاهای پرکالری و خوراکی های باارزش تغذیه ای پائین خودداری نمائید.

-         قند وشکروغذاهای شیرین کمترمصرف کنید.

-         زمانهایی ازطول روزرا که شرایط شما درآن مواقع خطرناک بوده وممکن است منجربه پرخوری شما گردد، شناسائی کرده وآماده باشید تا وضعیت خودرادرآن زمانها تغییردهید.

 -         روزانه حداقل سه وعده غذائی متعادل مصرف کنید.

-         اگراشتهای شما کاهش پیداکرده است ، درطول روز شش وعده غذائی کوچک میل کنید.

-         روی نان و کلوچه خود مارگارین ، کره بادام زمینی ، ژله ، یا مربا اضافه کنید.

-         از سس های خامه ای یا غلیظ  استفاده نمائید.

-    دربین وعده های غذائی خود ازمیان وعده های پرکالری مانند میوه های خشک ،آجیل ، بستنی و مخلوط شیروبستنی وشربت بخورید.

 -    هنگام انتخاب نوشیدنی، آب یا شیرکم چرب یا بدون چربی، چای معمولی (شیرین نشده) یا سایر نوشیدنی های بدون قند سفارش دهید.

-         درمورد انتخاب ساندویچ ،درخواست نان سبوس دارکنید.

-    دررستوران ،غذای خودرابا مصرف سالادی مملواز سبزیجات آغازنموده تا به کنترل گرسنگی واحساس رضایتمندی خود کمک کنید.

-         سعی کنیدبه جای غذاهای سرخ شده (سرخ شده درروغن) غذاهای بخارپز، بریان، یا آب پزسفارش دهید.

-    همیشه اندازه های کوچک یا متوسط را انتخاب کنید. این اندازه ها شامل ظرف اصلی، ظرف غذا ونوشیدنی هستند.

-         به جای استفاده از بوفه هائی که برای خوردن هرچیزآزادهستید،تنها یک قلم ازفهرست غذا را انتخاب کنید.

-    اگرغذای موردسفارش شما بیشترازمقداردرخواستی باشد،برای خودداری از پرخوری سعی کنید یکی ازسه راهبردزیررا اجرانمائید:

 

o    به جای یک غذای کامل ، غذای موردنظرخودرابه اندازه یک ظرف پیش غذا یا ظرف کوچک سفارش دهید.

o         غذای خودرابایکی ازدوستان خود تقسیم کنید.

o        اگرنمی توانیدغذای سفارشی خودراکم کنید،باقیمانده غذای خودرا درظروف یکبار مصرف ریخته و به منزل ببرید.

o        وقتی غذای سفارشی شما آورده شد،بلافاصله نیمی ازآن رابرای بردن جدا کنید.

-    برای متعادل نگه داشتن میزان کالری ، چربی و قند موجود  در وعده های غذائی خود اقدامات زیر را انجام دهید:

o   درخواست کنید که سس یا چاشنی های سالادها را جداگانه آورده ویا تنها در یک سمت آنها بریزند،تا  بتوانید فقط به اندازه دلخواهتان از آنهااستفاده کنید.

o       غذاهائی سفارش دهید که دارای سس ها ی خامه ای یا غلیظ باشند.

o       ازغذاهای بدون روغن یا کم روغن استفاده نمائید.

o       بیشترمواقع از میوه ها به عنوان دسراستفاده کنید.

 

-    در زمان سپری کردن طولانی مدت در بیرون منزل یا هنگام خریدهای مدت دار، بسته ای از میوه جات تازه، سبزیجات ، پنیرکم چرب یا یک مشت آجیل بی نمک برای کمک به خودداری ازمصرف شیرینی یا خوراکیهای چرب داشته باشید.

 

 

تغذیه مناسب برروی بهبود وضعیت روده نقش بسیارموثری دارد. ازبین رفتن حالت طبیعی عضلات ، عدم فعالیت بدنی ،وایجاد تغییرات در برنامه های روزمره و محیط زندگی می توانند دربروز مشکلات نقش داشته باشند.

درچنین شرایطی باید رژیم غذائی خودرابرمبنای غذاهای غنی ازفیبرمتمرکزکنید.

 

 فیبر بخشی ازبافت گیاهی است که انسان قادربه هضم آن نمی باشد.به طورکلی دو نوع فیبروجوددارد: قابل حل شدن وغیرقابل حل شدن . هردونوع فیبربرروی کارکردمناسب روده موثرهستند.

 

فیبرقابل حل:

-         فیبرقابل حل درآب حل نمی شودودرداخل روده به شکل ژل درمی آید.

-         این نوع فیبرمی تواند به پائین آوردن سطح کلسترول کمک نموده و ممکن است سطح قند خون را کاهش دهد.

-         منابع غذائی این نوع فیبر: جوسبوس دار ، لوبیا ، میوه وسبزیجات.

 

 

-    فیبرغیرمحلول تقریبا"بدون تغییرازدستگاه گوارش عبورکرده وباعث افزایش حجم مدفوع می گرددوبه صورت یک اسفنج آب راجذب می کند.

-    این نوع فیبرمی تواندبه پیشگیری ازیبوست کمک نموده و همچنین ازدوبیماری روده ای یعنی  هموروئید(بواسیر) و diverticulosis  جلوگیری می کند.

-         منابع غذائی این نوع فیبر: سبوس گندم، غلات سبوس دار، بسیاری ازسبزیجات و پوست میوه ها.

 

نکته : بسیاری ازفراورده های حیوانی مانند گوشت، پنیروتخم مرغ فاقد فیبرهستند.

 

 بطورکلی مصرف فیبربه اندازه 20 تا 35 گرم درروزتوصیه می شود. اما بعضی ازافرادبیشترازاین مقدار را هم می توانند تحمل کنند. اگردرحال حاضر فیبرزیادی نمی خورید، مصرف آن را با مقادیرکم (درحد چند گرم در روز) افزایش دهید. این موضوع کمک می کند که ناراحتی های حاصل ازمصرف فیبر مانند نفخ ، گاز واسهال کاهش پیدا کند. همچنین برای جلوگیری ازیبوست اطمینان مطمئن شوید که مقدارفراوانی آب مصرف نمائید.    

 غذاهای غنی ازفیبر

 

 

 

 

چگونه می توان فیبررا به رژیم غذائی اضافه کرد؟

 

-         حبوبات غنی ازفیبرمانند حبوبات سبوس دار ، سبوس جو  یا  گندم پرک شده

-         مقداری کشمش به سوپ حبوبات یا سوپ جوی خوداضافه کنید.

 

 -         100 درصدازنان های سبوس داربرای ساندویچ خوداستفاده کنید.

-         قدری لوبیا و نخود به سالاد خوداضافه نمائید.

 

 -         سیب زمینی آب پز با پوست میل کنید.

-         کمی اسفناج ، ذرت، لوبیا یا کلم بروکلی به بشقاب خود اضافه نمائید.

 

 -         به جای آب میوه از میوه های خام استفاده کنید.

-         یک پیاله ذرت بوداده درروغن کانولا یا بدون روغن بخورید.  

  

 

مایعات به نرم شدن مدفوع  کمک کرده و باعث تسهیل حرکات روده می شود.به خصوص افزایش مصرف مایعات همراه با رژیم غذائی غنی ازفیبر یا درزمان بروزیبوست اهمیت خاصی دارد. اگر کسی اسهال داشته باشد، چنانچه جایگزینی مایعات ازدست رفته درمدفوع  جایگزین نگردد، برا ی جلوگیری ازکم آبی بدن بایستی ، مصرف مقدارفراوانی ازمایعات ادامه پیدا کند.

 

 

دراینجا چندمثال ازمایعات مصرفی ارائه می شود: 

 

-         آب (بیشتراز نیمی ازمصرف مایعات رابایستی آب باشد ).

-         قطعات یخ مصرفی

-         چای گیاهی ، شیر

-         ژله های بدون قند وبستنی یخی

-         قهوه بدون کافئین

-         آب  و چای وآب میوه های رژیمی و بدون کالری .  

 

 

 

سبزیجات و حبوباتی که می توانند باعث ایجاد گازشوند ازاین قرارند:

 لوبیا ، کلم بروکلی ، گل کلم ، کلم قمری ، پیاز ، فلفل ، تربچه ، سالاد کلم ، موسیر ، سویا ، نخود ، شلغم ، ذرت ، خیار‌، تره فرنگی ، عدس ، فلفل دلمه .

 

میوجاتی که می توانندباعث ایجاد گازمی گردند شامل: 

سیب ، گرمک و طالبی ، هندوانه ، آواکادو ، خربزه

 

 

 

 

بیماریهای قلبی دربین افرادنخاعی افزایش پیداکرده است. این موضوع تاحدی به دلیل تغییراتی است که معمولا" بعدازضایعه نخاعی به وجودآمده ومی تواندباعث افزایش میزان کلسترول گردد.غذائی که خورده می شود می تواند برروی سطح کلسترول تاثیرگذارباشد. استفاده ازفیبر ورژیم غذائی که چربی موجوددرآنها مناسب باشد، ومحدودکردن میزان کربوهیدرات والکل می تواندبه فردکمک کند تا میزان کلسترول خون رادر سطح بهداشتی حفظ کند.

 

 کلسترول یک نوع چربی سفید ومومی شکل است که بطورطبیعی دربدن یافت شده ودرکبد تولید می گردد. وجود کلسترول خیلی زیاددرخون می تواندباعث تنگ شدن رگها شده و درنهایت موجب انسداد رگهای خون رسان قلب می گردد.به همین دلیل داشتن کلسترول بالا یک عامل خطربرای بیماریهای قلبی محسوب می شود.

 بطورکلی چهاراصطلاح دررابطه با کلسترول مطرح است .که ازاین قرارند:

 

 

-    کلسترول" سالم "یا "خوشایند " که به برداشت کلسترول بد (LDL) ازخون  کمک کرده وآن رابه کبد برده تا حذف شود.

-         هرچه مقدارآن بیشترباشد،بهتراست و باافزایش فعالیت بدنی میزان آن نیزافزایش می یابد.

-     در مردا ن مقادیر بیشتراز40 میلی گرم دردسی لیتر و در زنان مقدار بالاتراز 50 میلی گرم دردسی لیتر ایده ال است .

 

 

-         کلسترول ناسالم " یا "ناخوشایند" که باعث مسدودشدن رگها می گردد.

-    هرچه مقدار آن کمترباشد، بهتراست. با مصرف روغن های مناسب  مقدارآن پائین آمده و با خوردن روغنهای نامناسب سطح آن دربدن بالا می رود.

-          مقدارکمتراز100 میلی گرم در دسی لیتر ایده ال است .

 -         نوعی ازچربی است که درداخل خون گردش می کند.

-         به VLDL منسوب است ( لیپوپورتئین با تراکم خیلی پائین) و معادل است با VLDL   ضربدر 5 .

-         هرچه مقدارآن کمترباشد، بهتراست و با حذف مصرف قندها والکل واستفاده از قندهای مناسب سطح آن پائین می آید.

-         مقدارکمتراز 150 میلی گرم دردسی لیتر ایده آل است.

 -         مجموع HDL + LDL + VLDL

-         هرچه مقدارآن کمتر باشد بهتراست .هرقدرمصرف فیبرو چربیهای مناسب وچربیهای کم ضرر و  قندهای مناسب وفعالیت بدنی بیشترباشد ، سطح TC کاهش می یابد .

-         مقدارکمتراز 200 میلی گرم دردسی لیتر ایده آل است.  

  

 

 -         با استفاده ازآنها کلسترول کل  پائین می آید، اما میزان HDL  کاهش نمی یابد.

-         منابع آن ها عبارتنداز: روغن زیتون وکانولا  

 -         درغذاهای با منبع گیاهی یافت می شوند .

-         با استفاده ازآنها کلسترول کل ، LDL ، و HDL پائین ترمی آید.

-         منابع آنها : روغن های ذرت ، دانه گلرنگ ، آفتاب گردان وسویا . 

 

 -         ازچربیهای  اشباع نشده نوع پلی محسوب می شوند.

-    بوسیله بدن ساخته نمی شوند .(باید ازطریق غذاها تامین شوند ) به همین علت اصطلاحا" ضروری نامیده می شوند.

-         پائین آوردنده کلسترول کل وتری گلیسریدها هستند.

-          ممکن است مزایای بهداشتی دیگری نیز داشته باشند نظیر کاهش التهاب .

-     منابع آنها عبارتنداز: روغن ماهی و صدفها ازجمله ماهی ساردین ، خامخالی ، تن ، سالمون ، قزل آلا ، خرچنگ ، میگو وشاه میگو ، غیره   

 

 

 

 

-         استفاده ازآنها سطح کلسترول LDL  و کلسترول کل را بالا می برد.

-         مصرف 12 تا 15 گرم ازآنها درروز یک حد قابل قبول محسوب می شود.

-    منابع آنها عبارتنداز: تمامی غذاهای حیوانی (کره ، گوشت قرمز، بستنی خامه ای ، پنیر و شیرهای پرچرب ،وغیره‌) و روغن های جامد .

 

 -         روغنهای ساخته شده با منشاء گیاهی هستند که چربیهای های آنها هیدروژنه شده اند(جامد شده اند ).

-    روی فهرست اجزاء متشکله مواد غذائی به دنبال کلماتی مانند " تا حدی هیدروژنه " یا " چربی ترانس " باشید.

-         تا آنجا که ممکن است ازمصرف چربیهای ترانس خودداری کنید .

-    منابع آنها عبارتنداز: غذاهای فرآوری شده مانند انواع  شیرینی ها ، کلوچه ها  و غذاهای سرخ شده در پاتیل روغن.    

 

نکته : کلسترول غذائی ماده ای است که درتمامی غذاهای با منشاء حیوانی مانند گوشت ، مرغ ، زرده تخم مرغ ، کره و فراورده های لبنی یافت می شود . کلسترول یافت شده دراین غذاها تقریبا" به اندازه چربیهای اشباع شده وترانس برروی کلسترول خون تاثیرندارند. باابن حال باید سعی کنید مصرف مواد گوشتی مانندجگررا به یکباردرروز وزرده تخم مرغ را به هر سه هفته یکبار محدود کنید.

 

 

 

 وجودچربی و کلسترول بیش ازحد درژیم غذائی می تواند منجربه افزایش وزن بدن وچاقی شده و خطر بیماریهای قلبی راافزایش می دهد. هردوی این عوارض می توانند بیماریهای وخیم دیگری به همراه داشته باشند. نکات زیرمی توانندبه شما کمک کنند تا میزان کلسترول دررژیم غذائی کاهش پیدا کند:    

 -         برای پخت وپزغذا ازروغن هائی مانندروغن زیتون و کانولا استفاده کنید.

-    ازفرآورده های غذاهائی استفاده کنید که هیچگونه چربی ترانس نداشته باشند.( به برچسب روی آنها توجه کنید ) .

-         به جای استفاده ازغذاهای سرخ شده در پاتیل روغن ازغذاهای کبابی، برشته ، بخارپز، بریان مصرف شود.

-    ازخوردن چربی های روی گوشت گاو، گوساله ، گوسفند و بز وغذاهای گوشتی ، سوسیس وکالباس ، پپرونی ، گوشت بین دنده ها و ماهی سرخ شده یا نگهداری شده درروغن خودداری کنید.

-    به جای گوشت قرمزچرب، گوشت جوجه یا بوقلمون ( گوشت سفید بدون پوست ) ، یا همبرگرهای 90 درصد یا بدون چربی استفاده نمائید.

-         به خاطر امگا 3 موجوددرماهی 2 تا 3 باردرهفته ازآن مصرف کنید.

-         مصرف تخم مرغ را به 2 تا 3 عدددرهفته محدود کرده وسعی کنید تنها ازسفیده آنها استفاده نمائید.

-    همیشه فراورده های لبنی کم چرب انتخاب کنید : شیر کم چرب یک درصد ، ماست بدون چربی ، پنیرکم چرب یا بدون چربی ، بستنی کم چرب یا بدون چربی وماست منجمد.

-    برچسب مودغذائی مانند شیرینی ها ، چیپس ، کیک ، کلوچه وسایردسرهای پرچرب کنترل کنید و اگردارای چربیهای ترانس بودند،ازمصرف آنها پرهیزکنید.

-    ازسبزیجات ومیوه ، بیشترمصرف کنید : بیشترآنها دارای چربی کم وفیبرزیاد هستند. فیبرمی تواند به کنترل سطح کلسترول خون کمک نماید.نخود ولوبیای خشک نیزخیلی عالی هستند! .

-    برچسب موادغذائی رامطالعه کنید : برچسب مواد غذائی را ازنظرمیزان گرم چربی موجود درهروعده ازآن بخوانید . سعی کنید مصرف چربی را تا کمتراز50 تا 60 گرم درروزمحدود کنید وفقط 12 تا 15 گرم ازآن را به چربی های اشباع شده تخصیص دهید.  

 درحال حاضر استفاده ازروشهای پزشکی متعارف وجایگزین درحال پیشرفت است ودرحدود یک سوم جمعیت ایالات متحده  درطی سال گذشته ازچنین روشهائی استفاده می کنند . مطالعات اخیرنشان داده اند که 16 تا 18 درصد ( تقریبا" 15 میلیون ) ازبزرگسالان درایالات متحده ازمکمل های غذائی و گیاهی به صورت همزمان با تجویزهای پزشکی مصرف می کنندکه بطور طبیعی آنان را درمعرض خطرواکنشهای دارو و گیاه قرارمی دهد.

 

داروهای گیاهی می توانند میزان بهره وری برخی ازداروهای تجویزشده راافزایش یا کاهش دهند . جند نمونه ازداروهای گیاهی که برروی سایر داروها تاثیر می گذارند عبارتنداز:

 -         گینگکو( گیاه چهل سکه )

-         افدرا

-         گینسنگ (گیاه جنسان)

-         علف چایی

-         ای چیناسئا

-         کاواکادا

 لازم است مصرف تمام فرآورده های گیاهی 2 تا 3 هفته قبل از جراحی متوقف شود. این مواد می توانند میزان ضربان قلب ، فشارخون وخطرخون ریزی راافزایش دهند.   

 

 مقرارت مربوط به مکملهای غذائی ، تحت قوانین مصوب سال 1994 قانون آموزش و بهداشت موادغذائی (DSHEA ) هستند.DSHEA  نیازی به تائیدیه های گسترده قبل از بازاریابی که  FDAدرمورد داروهای نسخه ای انجام می دهد، ندارد. بااین حال استفاده از شیوه های تولیدمناسب ضروری بوده ولی این وظیفه یا  مسئولیت دولت است که ازتولید یک محصول نا امن جلوگیری نماید. البته دست انرکاران مجبورندکه غیرایمن بودن محصول را اثبات کنند، نه اینکه جلوی فعالیت  شرکتها را بگیرند.

 بایدسریعا" مراتب را به گروه مراقبت بهداشتی خود اطلاع داده  وبا آنها مشورت نمائید.

 همانگونه که مشخص است ، اهمیت تغذیه مناسب را نمی توان نادیده گرفت . استفاده از تغذیه مطلوب می تواند به پیشگیری ازعوارض ومشکلات بالقوه ضایعات نخاعی کمک زیادی کند.

پیروی ازدستورالعملهای مربوط به رژیم غذائی (ازجمله DGA  و FGST ) بهترین روشی است که می توان بااستفاده ازآنها ازمناسب بودن وضعیت رژیم غذائی خود اطمینان حاصل کنید. وزن ایده آل بدن باید سهولت جابجائی ها و حرکت وهمچنین پیشگیری ازتشکیل زخمهای فشاری حفظ شود.فیبر ومایعات می تواند باعث تسهیل دفع مدفوع گردند. مصرف مایعات کافی به جلوگیری از عفونتهای ادراری وتشکیل سنگ کمک نماید.بهترین روش مقابله با افزایش کلسترول خون استفاده از یک الگوی غذائی مناسب ازنظرکالری می باشد که درآن میزان چربی (چربی اشباع شده وکلسترول ) کم ، غنی ازکربوهیدراتهای  مختلف باشد. یک رژیم غذائی غنی از موادمغذی نقش اساسی درپیشگیری اززخمهای فشاری وبهبودی آنها دارد.    

 

 

****

منبع : مقاله "  راهنمای تغذیه برای افرادنخاعی "   نویسندگان : Chris Theberge and Angela llling -      ترجمه : مهندس عباس كاشي -  (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار : مركز ضايعات نخاعي – اردیبهشت ماه 1389