اتونومیک دیس رفلکسی شرایطی است که عموما" درافراد مبتلا به آسیب نخاعی درسطوح T6 وبالاتربه وجودمی آید.

- اتونومیک دیس رفلکسی دراثریک تحریک در پائین سطح ضایعه نخاعی به وجودمی آید . این تحریک درافرادعادی (غیرنخاعی) به صورت دردوناراحتی حس می شود. اما درافرادنخاعی منجربه ایجادیک فعالیت انعکاسی شدید در دستگاه عصبی خودکارمی گردد.اگرعلت اتونومیک دیس رفلکسی مشخص ودرمان نشود،فشارخون به طورخطرناکی افزایش می یابد که درصورت عدم رسیدگی به آن می تواندباعث مرگ فرد شود.

این عارضه درافراد دچارضایعه نخاعی دربالاترازسطح T6 اتفاق می افتد.

علائم ونشانه های اتونومیک دیس رفلکسی :

- افزایش ناگهانی فشارخون – که همیشه دیده می شود . واکنش هرشخص نسبت به عارضه دیس رفلکسی متفاوت است. اما برخی ازاین واکنش ها ازاین قرارند:

- تاری دید یا دیدن نقطه نقطه
- سرخ شدن یا لک شدن پوست درنواحی بالای سطح ضایعه
- دانه دانه شدن پوست
- عرق کردن دربالای سطح ضایعه
- احساس سرما بدون تب
- احساس گرفتگی بینی
- کوتاه شدن تنفس واحساس اضطراب
- نبض خیلی کوتاه

مهمترین عوامل موثردرایجاد اتونومیک دیس رفلکسی

- مثانه : انبساط وتورم مثانه ، انسدادسوند یا کیسه ادرار، عفونت های دستگاه ادراری
- روده : یبوست ، انباشت مدفوع ، تحریک راست روده ، بواسیر(هموروئید)
- پوست : نواحی تحت فشار، سوختگی ها ، رشدناخن به داخل گوشت ، تنگ بودن لباس ها
- سایر: هرگونه تحریک ازجمله شکستگی ، فعالیت جنسی ، سنگ کلیه ، القاء زایمان ، درد قاعدگی ، بادکردن شکم ، زخم معده .

1- کاراصلی : هرگاه فکرمی کنید که ممکن است اتونومیک دیس رفلکسی داشته باشید ، اما مطمئن نیستید :

- صاف بنشینید و پاها را پائین ترقراردهید

– این کار به کاهش فشارخون شما کمک خواهدکرد.
- به دنبال علت آن بگردید.
- لباسهای تنگ رادرآورید.

درصورت امکان کمک گرفته وازیک نفربخواهید که فشارخون شما را بگیرد.

2- مثانه

- اگرکارسونداژراخودتان انجام می دهید

– یک سوند واردمثانه کرده ومثانه راتخلیه می کند.
- سوندتان راازنظر انسداد یا پیچ خودگی بررسی نمائید . همچنین توجه کنید که کیسه ادراربیش از حدپرنشده باشد.
- کیسه ادراری که به پا می بندید تخلیه کنید.
- درصورت نیازبه تعویض سوند ، ابتدا با استفاده ازیک ژل بی حس کننده موضع رابی حس کنید.

3- روده
- درصورتی که به داشتن یبوست مظنون هستید ، ممکن است لازم باشد به صورت دستی خودراتخلیه کنید.
- برای این کارمی توانید ابتدابا استفاده ازیک ژل بی حس کننده موضع رابی حس کنید.


4- سایراقدامات درمانی
- درصورتی که علائم سریعا" برطرف نشوند یا اگرعلت را نتوانید پیداکنید ، مقدارمعینی ازداروهایی که پزشکتان تجویزنموده رامصرف نمائید.

تي .ان .جي یا گلیسریل تری نیترات (GTN) داروئی است که در شرایط معمولی برای درد قفسه سینه همراه با کاهش اکسیژن رسانی به عضله قلب (آنژین ) تجویزمی شود .این داروباعث پهن ترشدن شریان های بزرگ شده و ازاین طریق فشارخون راکاهش می دهد. همچنین داروی مذکوربرای درمان بالابودن فشارخون که همراه با شرایط وخیم اتونومیک دیس رفلکسی ، درافرادمبتلا به ضایعه نخاعی بالاترازT6 ایجادمی شود ، مورداستفاده قرارمی گیرد.

تي .ان .جي  به صورت های زیرقابل استفاده است‌:

1- اسپری نیترولینگوآل : این داروبه زیرزبان اسپری می شود ودرصورتی که علائم برطرف نشدند، بعداز 5 دقیقه می توان مجددا" ازآن استفاده کرد.
2- قرصهای آنجی نین : این قرصها نیزدرزیرزبان قرارداده می شوند ( قرصهای مذکورباید وقتی فشار خون عادی شد به بیرون تف شوند).
3- مشمع های ترانسی درم –نیترو : این مشمع ها را می توان برروی پوست ناحیه سینه وشکم بکاربرده وبایستی به محض عادی شدن فشارخون برداشته شوند.

کاهش چشمگیرفشارخون ازمهمترین اثرات جانبی تي .ان .جي است که می تواند باعث سردرد، رنگ پریدگی و یا غش کردن فردگردد.

به دلیل فوق الذکر تي .ان .جي  رانبایستی درطول 12 ساعت پس ازمصرف سیلدنافیل ( ویاگرا ) یا واردنافیل (لویترا) یا طی3 روز از مصرف تالدافیل (سیالیس)مورداستفاده قرارداد. ترکیب این داروها باعث افت بسیارشدید فشارخون شده که ممکن است منجربه تجربه حمله قلبی ویا حتی مرگ گردد.

5- به خاطرداشته باشید :

- هنگام تلاش برای برطرف کردن مشکل اتونومیک دیس رفلکسی وهمزمان با افزایش تحریک ازجمله هنگام رفع انسداد سوند یا تخلیه روده امکان دارد حداقل بطورموقت شرایط وخیم ترشود. بنابراین تمام کارها بایدبا دقت بسیارزیادی انجام شود.

اگرفشارخون وعلائم شما سریعا" برطرف نشود ، با اورژانس تماس گرفته وازآنها درمورد نیازهای پزشکی خودکمک بخواهید . اما ازسایر افراد ازجمله افراد غیرمتخصص درخواست کمک نکنید.

****

منبع: مقاله  " اتونومیک دیس رفلکسی ، علائم و عوامل موثردرایجادآن " – ترجمه مهندس عباس کاشی - (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان - شهریور ماه 1389 . – برگرفته از:
کتاب : How to: Get Step-by-step instructions for common features