گاهی اوقات مشاهده می شود که پرستاران یا مراقبین مراکز درمانی
و توانبخشی ، هنگام حرکت دادن بیماران ناتوان ، از آسیب دیدگی
یا ناراحتی نواحی پشت خود شکایت می کنند .
به طور کلی
این موضوع به دلیل بلند کردن و جابجائی نامناسب بیماران اتفاق
می افتد .
بلند کردن همیشه احتیاج به قدرت خیلی زیاد ندارد . بلکه نیاز
به مهارتهائی دارد که با استفاده از آنها یک مراقب یا پرستار
می تواند با استفاده از مکانیک خوب بدن ، به آسانی آنها را کسب
کند .
در ارتباط با اصول ارگونومی جابجائی بدن انسان باید اذعان داشت
که بدن انسان با اشیاء و اجناس و کالاها تفاوتی فاحش دارد . در
مقایسه با اشیاء واجسامی که در فرآیندهای صنعتی با دست بلند می
شوند و حرکت داده می شوند ، بدن انسان سنگین تر ، ظریف تر و
دست و پا گیرتر به نظر می رسد .
شکل
بدن یک انسان بزرگسال ، به گونه ای است که بلند کردن و جابجا
نمودن آن خیلی سخت تر است . گاهی اوقات وزن بدن انسان به بیش
از 100 کیلوگرم می رسد . بدن انسان جائی برای گرفتن دست
ندارد ( یعنی مانند سایر اشیاء فاقد دسته و دستگیره است ) ،
سفتی اشیاء را ندارد ، و اگر هنگام جابجائی افراد ناتوان بدن
آنها اشتباه گرفته شود یا دست در موقع اجرای جابجائی ها سر
بخورد ، نه تنها بیمار را در معرض آسیب شدید قرار خواهد داد ،
بلکه خود فرد حامل نیز ممکن است دچار آسیب شود .
بلند کردن
بیماری که روی تخت خوابیده معمولا" در شرایط نامناسب صورت می
گیرد و قرار دادن او روی تخت نیز ، ممکن است نیاز به چند کارگر
داشته باشد .
نگاه ملی
به مشکل آسیب های ارگونومیک در بخش خدمات مراقبتهای بهداشت
و درمان
بطورکلی در سطح ملی ده گروه از مشاغل هستند که در معرض
اختلالات اسکلتی عضلانی قرار دارند ،این 10 گروه از این قرارند
:
1) کارگران بخش حمل و نقل و جابجا کنندگان و حمل کنند گان
اجناس و مواد
2) دستیار پرستاران ، کارگران خدمات بیمارستانی ومراکز درمانی
3) رانندگان کامیون های سنگین ، تریلر ، تراکتور ها
4) فروشندگان خرده فروشی
5) پرستاران
6) رانندگان کامیون های توزیع و پخش کالا ها
7) سرایداران و نظافتچی ها
8) کارکنان انبارها و پرکنندگان ظروف
9) کارگران ساختمانی
10) کارگران بخش تعمیرات و سرویس – نگهداری صنایع
جهت بررسی اهمیت قضیه آسیب های ناحیه پشت وستون مهره ها نزد
مراقبین و پرستاران و پرسنل مراکز توانبخشی ، به مطالعه ای که
در سال 2006 انجام شده اشاره می گردد .
بر
اساس این تحقیق ، به واسطه مشکلات ایجاد شده برای مراقبین و
پرستاران :
تعداد
روزهای کاری از دست رفته نزد این گروه معادل 49480 روز بوده
است .
میزان بروز
آسیب نزد این گروه 526 نفر به ازای 10000 نفر بوده که این
میزان بیش از چهار برابر کل میزان بروز برای تمام مشاغل بوده
است.
( میزان بروز عبارتست از تعداد موارد جدید بیماری که در یک
جمعیت معین در یک دور ه زمانی مشخص بروز می کند ) .
در مطالعه دیگری که در سال 2000 انجام گردید ، گزارش شده که
پرستاران در مقایسه با نیروهای کارعادی ، 30 درصد بیشتر از
مرخصی استعلاجی سالانه استفاده کرده اند و دلیل آن هم آسیب
نواحی پشت بوده است . از نتایج دیگر این مطالعه مشخص شد که :
38 درصد از نیروهای کاری مرتبط با امور پرستاری به آسیب های پشت مبتلا بوده
اند .
68 درصد از صدمات ایجاد شده در پرستاران ناشی از بلند کردن و جابجائی بیماران
بوده است .
98درصد آسیب دیدگان کسانی هستند که کار جابجائی و بلند کردن
بیماران را به صورت دستی انجام می داده ا ند .
هر ساله حدود 12 درصد از مراقبین و پرستاران به دلیل آسیب
های پشت ، حرفه خود را ترک می کنند .
52 درصد از مراقبین و پرستاران مراکز توانبخشی و خدمات درمانی
افراد ناتوان از درد مزمن پشت شکایت دارند .
بیشتر از یک سوم آسیب های پشت پرسنل امور پرستاری با کار
رسیدگی بیمار و تعداد دفعاتی که پرستاران لازم بوده بیماران را
به صورت دستی حرکت دهند ، ارتباط داشته است .
در سال 1990 ، هزینه سالانه آسیب های پشت از 50 تا 100
میلیارد دلار در آمریکا بوده است .
تنها هزینه درمانی آسیب های مربوط به ناحیه کمر : 40000 پوند
در انگلستان بوده است .
هزینه های غیر مستقیم سنگین تر از هزینه های مستقیم بوده است
و نسبت آنها 5 به ا است .
20 میلیارد دلار در سال صرف هزینه های مربوط به غرامت کارگران مرتبط با
اختلالات اسکلتی عضلانی بوده است (MSDS)
100 میلیارد دلار در سال صرف هزینه های غیر مستقیم شده است .
طبق گزارشات ارائه شده :
تنها در سال 2006 بیش از 350000 مورد اختلال اسکلتی عضلانی
گزارش شده که مبتلایان لازم بوده جهت درمان خود کار خود را ترک
کنند .
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان این ارقام نشان دهنده بسیار
قابل توجه است .
تعداد اختلالات اسکلتی عضلانی ، 30 درصد از کل تمام جراحات
وبیماری هائی بوده که نیاز به مرخصی داشته اند .
کمر درد شامل هر نوع دردی است که از ستون فقرات ، عضلات، اعصاب
و یا دیگر نواحی پشت منشاء گرفته و می تواند به اندامهای
تحتانی کشیده شود . این دردها ممکن است به شکل سوزن سوزن شدن ،
سوزش، درد های مبهم یا دردهای تیز و غیره باشد . این دردها می
تواند به دلیل ضعف یا عدم توازن قوا و انعطاف پذیری در نواحی
پایین تنه و شکم بروز پیدا کنند .
عوامل خطر ایجاد کننده آسیب های پشت نزد مراقبین و پرستاران
مراکز توانبخشی :
عوامل خطری که موجب بروز مشکلات اسکلتی عضلانی نزد مراقبین
وپرستاران و کارکنان مراکز توانبخشی می شوند ، به شرح زیرند :
عوامل پرسنلی :
کمبود
پرسنل
عوامل مربوط به سلامت عمومی کارگران بخش مراقبتها
ضعیف بودن روشهای رسیدگی به بیمار
کارهای تکراری روزمره
خستگی ناشی از شیفت های کاری
عدم آموزش در رابطه با تجهیزات
عدم وجود زمان کافی
مقاومت در برابر هر گونه تغییرات
عوامل مرتبط با بیمار :
کم بودن
هوشیاری بیمار
کم بودن قدرت و توانایی بیمار برای همکاری با مراقبین
وضعیت روانی و مقابله بیمار
اندازه جثه و وزن بیمار
نبود دستگیره مناسب برای گرفتن بیمار هنگام جابجائی
جلو آمدن برای بیمار
مقاومت بیمار یا خانواده او در استفاده از تجهیزات جابجائی
عوامل محیطی :
محدود بودن
فضای اتاق و سرویس بهداشتی و حمام بیمار
وجود سطوح خیس و لغزنده
وجود تجهیزات متعدد مانیتورینگ در اتاق
عوامل تجهیزاتی :
عدم وجود
تجهیزات مناسب ( از جمله تجهیزات انتقال جانبی ، تجهیزات مربوط
به افراد چاق )
وجود تجهیزات معیوب و فرسوده و عدم سرویس تعمیر و نگهداری
مناسب
کم بودن ارتفاع صندلی بیمار، توالت، و یا بالا بودن ارتفاع
تخت بیمار
عدم رعایت اصول ارزیابی جابجائی و بلند کردن بیماران به علت
محدودیت های موجود :
غیر قابل
پیش بینی بودن بیمار و تقابل آن
حرکت بیمار هنگام بلند کردن او که می تواند باعث تحمیل
باراضافی به مراقب شود .
عدم ارزیابی مناسب از بلند کردن بیمار . ارزیابی می تواند در
شرایط ایده ال به عنوان یک راهنما استفاده شود .
مقاومت بیمار در برابر پیگیری دستورات
عدم ارزیابی نحوه رسیدگی یک پرستار
اجرای بلند کردن بصورت صاف و آرام .
تغییر هندسه ی بلند کردن .
• خیلی از وظایف مراقبین و پرستاران ، بر اساس عدم رعایت یک حد
35 پوندی (حدود 15 کیلوگرم ) که از سوی 1 NIOSH تعیین شده
انجام می شود که غیر قابل قبول است .
• تعداد ناچیزی از بیماران دارای وزن کمتر از 35 پوند هستند (
به جز اطفال ) .
• توجه به حدود مجاز وزن (RWL) کمک می کند تا وظایف و
وضعیتهائی که نیازبه استفاده از تجهیزات دارند ، شناسایی شوند
.
بعد از شناخت
وارزیابی عوامل خطر باید آنها را کنترل و حذف نمود . اما مهمتر
از همه ، تغییر نگرش ها است ، در تغییر نگرشها باید نکات مهم
زیر مورد توجه قرار گیرند :
• بر اساس اصول علم ارگونومی :
" ابتدا باید محیط کار را با کارگر تطبیق داد ، در صورت عدم
امکان ، کارگر را با کار " .
• در عین حال که فنون جابجائی و بلند کردن مهم هستند ، اما
عنصر کلیدی محسوب نمی شوند .
• بایستی از وظایف تجزیه و تحلیل و وضعیت بیمار ارزیابی شود .
• رفع یا اصلاح فعالیتهای مربوط به بلند کردن موثر ترهستند .
• از راه حل های مهندسی ( مانند دستگاه بالابر بیمار ، دستگاه
های کاهش - اصطکاک یا تسمه های انتقال برای کاهش خطر آسیب
دیدگی ) استفاده شود .
• استفاده از فرآیندهای استاندارد شده برای تجهیزات و انتخاب
کارکنان و غیره ... .
1-NIOSH= National Institute for Occupational Safety and
Health
- Ergonomics – Employee Health Acute Rehabilitation -
Danielle Wheeler-Vickery, PT Valerie Beecher, MS, AEP SUNY
Upstate Medical University
- Applied Ergonomics- Edited by David C. Alexanderand
Randall A. Rabourn First published 2001by Taylor & Francis
11 New Fetter Lane, London EC4P 4EE
- Lifting Operations and Lifting Equipment Regulations-
(LOLER) 1998: Open learning guidance
- Manual handling - Solutions you can handle- First edition,
published 1994
|