هر ساله تقريبا" 11000
آمريکائی به آسيب نخاعی مبتلا می شوند و اکثريت آنان را مردان بين 16 تا 30
سال تشکيل می دهند. متداولترین علت آسيب نخاعی تصادفات وسائط نقليه موتوری می
باشد. در ضايعات نخاعی ،سلولهای طناب نخاعی دچار آسيب می گردند و يا حتی ممکن
است در اثر قطع سيستم عصبی، پيامهائی که به بالا و پائين نخاع انتقال می
يابند، مختل شوند. وقتی نخاع آسيب می بیند، معمولا" طناب نخاعی متورم گشته و
تقريبا" هر سيستمی از بدن دچار تغييرات می گردند. بندرت پيش می آيد که بدن
کارکرد قبل از آسيب را مجددا" بدست آورد. از آنجا که برای آسيب نخاعی هيج "
درمانی " وجود ندارد، ولی با پيشرفتهايی که در زمينه درمان ايجاد شده، از
جمله روشهای جراحی و فنون جديد درمانی و داروهای آزمایشگاهی می توان از افت
عملکرد دستگاههای بدن جلوگيری بعمل آورد.
در سالهای اخير يکی از موضوعاتی که توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده است،
مسائل جنسی بعد از آسيب نخاعی می باشد. دکترفیدلر( Irma Fiedler) استاد رشته
فيزيک پزشکی و توانبخشی در دانشکده پزشکی ويسکونزين ( Wisconsin ) يکی از
کسانی بود که طی 5 سال اخير مطالعات و تحقيقاتی را در زمينه تعدادی از
موضوعات جنسی بعد از آسيب نخاعی و تعيين زمان اقدامات مربوط به بهداشت وسلامت
جنسی انجام داده است.
طی یک مطالعه محلی که در آگوست سال 2002 انجام شد ، مقاله ای بنام " سلامت
جنسی بعد از آسيب طناب نخاعی " ارائه گردید که در آرشيو مراکز علوم فيزيک
پزشکی و توانبخشی موجود است.مولفان این مطالعه عبارتند بودند از: دکتر توماس
فيشر، دکتر پراکاش دبيلو رود، دکتر مارگارت جی بای فيلد، دکتر تراسيدتی
براون، مهندس مته اوجی مايات و دکتر فيدلر از دانشکده پزشکی .
آنچه اهميت دارد اين است که بخاطر داشته باشيد: مسايل جنسی بعد از آسيب نخاعی
فقط به این شکل نیست که، بيمار از نظر جسمی قادر به انجام عمل جنسی می باشد
يا خير. بلکه مطمئا" ميزان قوای حرکتی و نحوه عمل بيمار می تواند تاثير زيادی
بر روی رابطه جنسی او با همسرش داشته باشد، ولی مسائل زياد ديگری نيز وجود
دارند که زوجين با آن مواجه می شوند.
سلامت جنسی نه فقط شامل توانائی جنسی است ،بلکه احساسات جسمانی و روحی -روانی
زوجين را قبل، بعد و در حين عمل جنسی در برمی گيرد. ميزان علاقمندی و تمايل
يک يا هر دو زوج به ارتباط جنسی بعد از بروز آسيب می تواند دچار تغيير شود.
نحوه عملکرد روده و مثانه مي تواند بر روی زندگی زناشويی و باروری تاثير
بگذارد. بعلاوه مجموعه ای از موضوعات مختلف احساسی مربوط به احساسات خود
بيمار و مسائل مرتبط با اطلاعات وآگاهی جمعیت افراد ناتوان وجود دارند.
کاهش فعاليت جنسی بعد از ضايعه
نخاعی :
اگرچه اکثر بيماران تحت مطالعه اينطور در نظر در گرفته شدند که "بطور کلی
موضوعات جنسی آنان بعد از آسيب نخاعی يکسان نمی باشد"، اما مطالعات نشان داد
که فعالیت جنسی بطور چشمگيری از دوره قبل از آسيب تا دوره بعد از آسيب و دوره
توانبخشی بيماران تحت درمان کاهش می يابد.
متاسفانه، بيشتر افراد بعد از آسيب اوليه که نيازمند مشاوره های روانشناسی و
اجتماعی هستند، مورد توجه قرار نمی گيرند. دکتر فيدلر می گويد: در زمان آسيب
به بيماران گفته می شود که زندگی آنان دچار تغيير شده است. ولی خيلی از افراد
نخاعی واقعا" به ياد نمی آورند که به آنها گفته شده باشد ، اين تغييرات آيا
بدليل مسائل روانپزشکی است و يا بخاطر صدماتی است که به محل آسيبشان وارد شده
است.
پژوهشگران می گويند: وقتی بيماری می خواهد از بيمارستان ترخيص شود
بيمارستانهای اندکی، کارشناسان آشنا با مسائل اجتماعی روانی دارند که در
مرحله حاد بعد از آسيب بتوانند بيماران را راهنمايی کنند. در حاليکه قوای
جنسی در طول دوره توانبخشی بيمار کاهش می يابد، اما بعد از اتمام دوره
توانبخشی و ترخيص از بيمارستان تا اندازه ای افزايش پيدا می کند .بعدازآن،
اين موضوع باعث شد پژوهشگران به اين نتيجه برسند که" زمان بين پايان توانبخشی
جسمی بيماران و حدود 6 ماه بعد از آن" زمان مهمی برای انجام اقدامات درمانی
است.
اطلاعات درست ، زمان درست :
شايد مهمترين اطلاعاتی که طی تحقيقات مشخص شده ، "اهميت زمان انجام اقدامات
درمانی" است. مطالعه ای که بر روی 40 نفر از مردان و زنان نخاعی انجام شده
،پاسخ آنان به سئوالاتی که طی 4 دوره زمانی بعدازآسيب تا 18 ماه بعد از ترخيص
از مرکز توانبخشی مطرح شده را، تجزيه و تحليل کرده است. نتايج حاصله نشان داد
که بيماران و زوج جنسی آنان بطور مشخصی نياز به "آگاهی، آموزش و مشاوره"
دارند و زمان مطلوب برای اقدامات درمانی معمولا" در حدود 6 ماه بعد از ترخيص
بيماران از دوره توانبخشی می باشد.
مولفان اين مطالعه می گويند که " بيماران نياز دارند که یکسری اطلاعات ضروری،
در زمان مناسب و مقتضی به آنها داده شود. " همچنين دکتر فيدلر متذکر شده است
که : برخی از افراد نمی توانند اين نوع اطلاعات را زودتر از 6 ماهی که ذکر
شد، دريافت کنند ". بعد از گذشت 6 ماه از ترخيص آنان، بيماران تحت مطالعه
تغييرات قابل ملاحظه ای در زمينه جنسی و تمايلات جنسی داشته اند، بطوری که
آنها قادر به انجام اعمال جنسی شده و به فکر انتخاب همسر افتاده اند.
مراقبتها و هزینه های آن نيز مسائلی
هستند :
حمايت زوج بيمار نخاعی در زندگی جنسی آنان از اهميت بالائی برخوردار است.
مولفین نوشته اند که :" حمايت همسر بيمار نخاعی بسيار ضروری می باشد. " و اين
موضوع لازم است در يک دوره زمانی طولانی انجام شود.
دکتر فيدلر آورده است که : " گروه تحقيقاتی دريافت که: حمايت همسر بيمار به
مدت حداقل2 سال بعد از آسيب، موضوعی بسيار حساس برای بيمار است." او بر اهميت
همکاری زوجين با يکديگر تاکيدویژه ای دارد. " اگر شما طی يک تصادف وسيله
نقليه مبتلابه آسيب نخاعی شده ايد، ممکن است برایتان قابل قبول نباشدکه نه
تنها شما بلکه همسرتان نيز جهت حمايت نياز به يک مشاوره دارد. متاسفانه،
زندگی برای همسر بيمار نخاعی می تواند بامشکلات زیادی همراه باشد.ازاین رو
معمولا" همسران به مروراز پا در می آيند و از مسئوليتهای مراقبت خسته می
شوند. بطوری که مشکلات آنها به فشارهای جسمی و روحی تبديل می شود.بسياری از
افراد نسبت به اين فشارها و صدمات بی اعتنا هستند و چنانچه همسر بيمار تحت يک
سيستم حمايتی (که فرد نخاعی يا خود او راپشتیبانی می کند) قرارنداشته باشد،
اين موضوع می تواند با فشار جسمی و روانی زيادی برای همسر بيمار همراه باشد.
در هر صورت اگر بيمار و همسرش با يکديگر به شکل يک گروه همکاری کنند، اين
مسئله باعث می شود که کارها خيلی آسانتر انجام شود.
يکی از موضوعات مهمی که می تواند باعث بروز مشکلات در روابط بعد از ضايعه
نخاعی شود ،تحميل "مسائل مالی" می باشد. انجمن فلجهای کريستوفر ريوو ،ميانگين
هزينه های ضايعات نخاعی را در طول زندگي بصورت زير فهرست کرده است:
• هزينه های مربوط به بستری اوليه، تجهيزات مورد نياز و مناسب سازی منزل بطور
متوسط 000/140 دلار
• هزينه های مربوط به آسيب و توانبخشی به تنهايی برای هر شخص ضايعه نخاعی
تقريبا" 000/250 دلار
• هزينه های اضافی مربوط به دوره زندگی که بوسيله افراد نخاعی ايجاد می شود،
حدود 000/400 دلار است که بسته به سطح آسيب می تواند تا بيش از 1/2 ميليون
دلار افزايش يابد.
"حمايت" و "روح همکاری" نقش بزرگی را در روابط بيمار با همسرش بازی مي کند،
همانطور که" جنبه های مالی" آسيب نخاعی در اين موضوع هميشه نقش به سزايی
دارند.
اميد به آينده :
هنگامی که گروههای متخصصين توانبخشی و پزشکان به جنبه های مختلف مسائل جنسی
بعد از ضايعه نخاعی می پردازند، بيماران تشويق می شوند تا بدانند پژوهشگران
به آنان و همسر شان دائما" در مورد بهبود زندگی جنسی اميد خواهندداد. همچنين
آموزش و مشاوره در ماهها وسالهای اوليه بعد از آسيب نخاعی به اندازه تصميم به
کارگروهی متخصصين برای زوجين بسيار مفيد خواهد بود.
****
منبع:مقاله: " مسائل جنسی بعدازآسیب نخاعی "-مترجم:مهندس عباس كاشي
(ohealth2007@yahoo.com)- انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان - خرداد
1387برگرفته از:
National Spinal Cord Injury Association; the National Institute of
Neurological Disorders and Stroke and the Christopher Reeve Paralysis
Foundation
-2003-2008Medical College of Wisconsin
