قوانين کلی مربوط به جابجائی افراد نخاعي

   

   
   

www.isaarsci.ir

   

 

 

 

 

 

متخصصين روشهاي مختلفي را به افرادنخاعي آموزش مي دهند تا آنهابتوانند بطورايمن جابجاشده ودرجريان جابجائي ها ازبدن وبه ويژه پوست خودحفاظت نمايند . بطوركلي جابجائی افرادنخاعي بايستي طبق قوانين خاصي انجام شودكه مهمترين آنها ازقرارزيرند:


• تا آنجا که ممکن است بايستی بين سطوح جابجائی فاصله کمی وجود داشته باشد.
• ارتفاع سطوح جابجائی بايستی تا آنجاكه امکان دارد برابرباشند يا تا حد امکان در يک سطح باشد.
• به هنگام جابجائی نبايستي پوست قسمتهاي مختلف بدن روی ويلچر ، جاپايی، صندلی وان يا ساير سطوح کشيده شود. چراكه مي تواند باعث ايجاد آسيب پوستی شود.
• هميشه قبل از جابجائی ،بايدسطوح انتقال را محکم وثابت نمود.( بطورمثال بايدترمزسطوحي مانندتخت را قفل نمود )
• هميشه بايدمطمئن شويد که سوند يا وسايل ديگري كه به خارج بدن متصل هستند، در هنگام جابجائی به چيزی گير نکند.
• هميشه قبل از جابجائی بايد تکيه گاه دستها، جاپايی و اهرم ترمز را کنار بزنيد. چرا که ممکن است برروي جابجائی فردتاثير بگذارند.
• هميشه بايداطمينان داشت که قبل از جابجائی و در حين آن در حالت متعادلی قرار داشته باشيد.
• از پوشيدن کفش های ليز و لغزنده خودداري کنيد.
• درصورت امکان سعی کنيد از سمت قوی بدن خود جابجا شويد.
• هنگام جابجائی در خودرو بايدمراقب بود که سر فرد با شيشه درب خودرو اصابت ناگهانی نداشته باشد. همچنين بايدصندلی خودرو تا حد ممکن به سمت عقب كشيده شود. اين مسئله می تواند جهت تکيه دادن به پشتی صندلی نيز مفيد باشد.
• موقعی که فاصله جابجائی زياد باشد، جهت ايمنی بيشتر ،بهتراست از يک سطح انتقال استفاده شود. بايداطمينان پيدا کرد که سطح انتقال ازيك سو کاملا" در زير سرين شخص و ازسمت ديگرروی سطح جابجائی موردنظر قرار گيرد. سطح انتقال نبايستی بعنوان سطحی جهت سرخوردن مورد استفاده قرار گيردو لازم است هنگام جابجائي كليه موانع كنارزده شوند.
• هر موقع که فردتوانائي كافي نداشته باشد ، جهت ايجاد تعادل خودبه هنگام جابجائی بايد کسی را بعنوان مراقب به منظور کمک کردن داشته باشد.دراين خصوص بهتراست به نكات زيرتوجه نمود:
◦ معمولا"بايد جهت توضيح فنون مناسب جابجائی به مراقبين وكمك كنندگان ، وقتي اختصاص داده شود.
◦ بايدبه کمک کننده توصيه کرد که در حين جابجائی زانوهای خود را خم کند و قسمت پائين پشت (كمر) خود را صاف نگه ندارد تا از آسيب او جلوگيری شود.
◦ هنگام جابجائی ، شخص کمک کننده بايدسعي كندروي پاهای خود بلند شود(نه روي كمر)، تاازواردشدن فشاربر روی پشت خود جلوگيري نمودوباعث آسيب ديدگي اونشود.
◦ مراقبين بايدهميشه درحد توان خود عمل نمايند. وبايستي توجه داشت كه آنان تنها بايددر مواردي كمك كنندكه فردخود قادر به انجام آنها نيست.
◦ مراقب بايستی ،هنگام كمك جهت جابجائي فردنخاعي، همواره طوري قراربگيرد كه بتواندجهتي كه فردتصميم به جابجائي دارد، را به خوبي ببيند.
◦ هنگام جابجائی بايدفردنخاعي و مراقب او بايكديگركاملا"هماهنگي داشته باشند،وبهتراست براي اين منظور بعد از شمارش تا سه عدد ، هماهنگ با يكديگر حرکت كرده وجابجائي موردنظر را انجام دهند.
◦ توصيه نمی شود که در جابجائیها ازکمربندها يا تسمه های نواري يا حلقه ای (كه در بالای زانوی بيمار قرار گرفته و جهت بلندكردن پاهاي بيماركمك مي كنند)استفاده شوند. بنابراين بهتراست شخص کمک کننده دستهای خود را بطورمناسب در زير باسن بيمار مستقركرده وبه جابجائي اوكمك كند.
◦هنگام جابجائي روی ويلچرهای برقی، بايدمطمئن شد که برق ويلچر قطع باشد و موتور نيز قفل گردد.

روشهاي اصلاح وضعيت بدن روی ويلچر(بطوردائم) وهدف ازآن

هر شخص بايد به منظور جلوگيری از آسيب پوست قسمتهای استخوانی خود،بهتراست سعي كند تاآنجاكه امكان دارددر انتهای قسمت عقب صندلی جای بگيرد.
آسيب های پوستی بيشتردر ناحيه ساکرال ( خاجی ) و موقعی ايجاد مي شوند که شخص بطور صحيح روی ويلچر ننشيند.به همين جهت اين نوع نشستن به " نشستن خاجي " معروف شده است.
بطوركلي جهت ايجادتغييروضعيت وكاهش فشارهاي وارده بربدن به هنگام استقرارروي ويلچرمي توان ازروشهاي زير استفاده كرد:

1)بلندكردن پشت رانها ازروي صندلی و حركت دادن آن به سمت عقب - باكمك يك نفر


الف- حالتي كه کمک کننده در جلوي فردنخاعي قرارمي گيرد
دراين روش مراحل كاربه شرح زيراست:
1. ترمزهای ويلچر بايد قفل شوند.
2. شخص کمک کننده در جلوی ويلچر مستقر می گردد.
3. جهت استقرار در وضعيت مناسب، کمک کننده بايستی ران هاي بيمار را به سمت جلو حرکت دهد بطوری که پاهای اوبتواند به کف زمين برسد.
4. زانوهای کمک کننده بايستی دو طرف زانوهاي بيمار قرار گيرد. ( البته نه نزديك رانهاي او )
5. درصورت امكان بيمارمي تواندباكمك دست های خودكه درطرفين خودقرارداده به سمت جلو خم شود .
6. فرد کمک کننده زير باسن بيمار را می گيرد.
7. فرد کمک کننده بيمار را مختصری به سمت بالا و جلو می کشد و به دنبال آن سريعا" زانوهای بيمار را با زانوهای خود هل می دهد تا ران های او به سمت عقب صندلی حرکت نمايد.

ب-حالتي كه کمک کننده در پشت فردنخاعي قرارمي گيرد
دراين روش مراحل كاربه شرح زيراست:
1. شخص کمک کننده در پشت ويلچر می ايستد.
2. دستهای بيمار را در عرض قفسه سينه او بطور متقاطع قرارمي دهد.
3. کمک کننده دستهای خود را درزير دستهای بيمار بهم رسانده و مچ دستان بيما ررانيز می گيرد وبا دستهاي خودبيماررا در آغوش مي گيرد.
4. با سه شماره، کمک کننده بيمار را به سمت بالا وعقب بلندمي كند.


2)بلندكردن پشت رانها ،روي صندلی و حركت دادن آن به سمت عقب - باكمك دو نفر
دراين روش مراحل كاربه شرح زيراست:
1. ترمزهای ويلچر خود را قفل کنيد.
2. يکی از کمک کننده ها درپشت و ديگری در جلو می ايستد.
3. دستهای بيمار بايد در عرض قفسه سينه بطور ضربدری قرار داده شوند.
4. کمک کننده پشتی، دستهای خود را درزير دستهای بيمار به هم مي رساندو مچ دستان او را نگه داشته و بيمار را در آغوش مي گيرد.
5. کمک کننده جلوئی هر دو دست خود را زير ران های بيمار قرار مي دهد.
6. با سه شماره ، بيمار شانه های خود را جمع کرده و يک نفس عميق مي کشد.سپس کمک کننده جلوئی زانوهای بيمار را به سمت عقب بلند می کند.
بايداطمينان حاصل کرد که کمک کننده ها، جهت بلند کردن بيمار از پاهای خود استفاده کنند، نه از پشت خود .


بلند کردن جلوي رانها، روي صندلی وحركت دادن آن به سمت داخل- باكمك دو نفر
دراين روش مراحل كاربه شرح زيراست:
1. ترمزهای ويلچر را قفل کنيد.
2. يک کمک کننده در پشت و ديگری در جلو می ايستد.
3. کمک کننده جلوئي ،هر دو پای بيمار را ازناحيه پشت زانو و يا از قسمت رانهاي او درآغوش مي گيرد.
4. کمک کننده بيماررابه سمت جلو بلند می کند. کمی بلند کردن ممکن است لازم باشد تا ران های بيمار به اندازه کافی جلو بيايد.بايداطمينان حاصل کرد که کمک کننده از پاهای خود جهت بلند کردن بيمار استفاده کند، نه از پشت خود .


قرار دادن رانها در مركز صندلي ويلچر

1. ترمزهای ويلچر خود را قفل کنيد.
2. فرد کمک کننده در آن سمت از ويلچر بيمار می ايستد که لازم است ران های او به آن سمت حرکت داده شوند.
3. فرد کمک کننده رانهاي بيماررااز زير باسن درآغوش گرفته و رانهاي او را به سمت موردنظر بلند می کند بطوری که آنها در وسط ويلچر قرار گيرند.بايد مطمئن شد که کمک کننده جهت بلند کردن  از پاهای خود استفاده مي کند نه از پشت خود.
 


روشهاي جابجائی افرادنخاعي از روي تخت به روی ويلچروبالعكس
روش جابجائی از پهلو - باکمک يك نفر( با استفاده از صفحه انتقال يا بدون آن )
1) روش جابجاشدن ازتخت به ويلچر
1. ويلچر را نزديک به تخت قرار دهيد بطوری که لبه جلوئی ويلچر تا آنجا که ممکن است نزديک به تخت قرار گيرد. ترمزها را قفل کنيد.
2. دسته صندلی و جاپائی نزديک به تخت را کنار بزنيد.


 


3. کمک کننده به بيمار کمک خواهد کرد تا به لبه تخت حرکت کرده و در وضعيت نشسته، پاهای او را تا روی زمين امتدادمي دهد.



4. کمک کننده در جلوی بيمار می ايستد،و زانوهای او را با زانوها ی خود تثبيت مي كند .همچنين شانه های بيمار را نيز جهت حفظ تعادل نگه می دارد.


 

5. صفحه انتقال بايد طوری قرار داده شود که پلی را بين ويلچر و تخت ايجاد کند. اين صفحه بايستی ازيك سو در زير باسن قرارگرفته و لبه ديگر آن روی صندلی يا تشکچه ويلچر مستقرشود.
6. اگر بيمار توانائي داشته باشد، مي تواند با قراردادن دستهاي خود در طرفين بدن خود به مراقب خويش کمک کند .يعني با فشار واردآوردن بر روی تخت T باسن خودرا به سمت بالا حرکت داده تا به روی ويلچر جابجاشود.
7. اگر بيمار،خود قادر به کمک کردن نباشد، بايددستهای خود را دور شانه های مراقب خود حلقه بزند و يا اينکه دستهای او جلوی قفسه سينه يا روی رانهای خود قرار گيرد. کمک کننده زير باسن بيمار را خواهد گرفت.
8. بيماربايدبه سمت کمک کننده خود متمايل شود.
9. با سه شماره، کمک کننده باسن بيمار را از روی تخت بلند کرده و به سمت ويلچر حرکت می دهد.
 


2)روش جابجائی از روي ويلچر به روی تخت
1. صندلی خود را نزديک به تخت مستقر کنيد.
2. دسته صندلی و جاپائی نزديک به تخت را كناربزنيد.
3. پاهای خود را روی زمين قرار دهيد.
4. کمک کننده بايددر جلو ي بيماربايستد و زانوهای اورا را با زانوی خود تثبيت کند. همچنين شانه های بيمار را جهت حفظ تعادل ثابت نمايد.
 


5. صفحه انتقال بايد طوری قرار گيرد که پلی را بين فضای ويلچر و تخت ايجاد نمايد. اين صفحه بايستی ازيك سمت در زير باسن بيمار وازسوي ديگر روی لبه صندلی ويلچر يا تشکچه آن قرار داده شود.
6. شخص کمک کننده زير قسمت بالای ران بيمار را گرفته و با سه شماره ، باسن اورا را به سمت تخت بلند می کند.
 


7. درانتها صفحه انتقال را برداشته و آن را پائين بگذاريد.
 


روش جابجائی افرادنخاعي از روی ويلچر به روي سطوح ديگر
جابجا شدن به روش " ايستادن- چرخش- نشستن"- به کمک يك نفر

اين روش چه مواقعی مورد استفاده قرار می گيرد؟ بطوركلي از اين روش بايددر مواردزير استفاده نمود :
• موقعی که کمک کننده از نظر جسمی، قدرت کافی برای ايستادن و چرخاندن بيمار را داشته باشد.
• هنگامی كه تحمل وزن روی پاهای بيمار، از نظر ايمنی مشکل نداشته باشد.
• وقتی که بيمار توانائي کمک کردن ،جهت ايجادحالت ايستاده را از طريق گرفتن و نگهداشتن کمک کننده داشته باشد و همچنين اسپاسم ناگهانی در پاهای بيمار مانعي براي ايستادن او ايجادنكند.


نکات قابل توجه :بهتراست به عنوان يك فردنخاعي همواره نكات مهم زير را موردتوجه قراردهيد:
• سعی کنيد ، هميشه از پوشيدن کفشهای سر و لغزنده خودداری کنيد،تا ضمن حفظ پاهااز سرخوردن شما جلوگيری شود.
• هميشه خودتان بلند شويد يا کسی را برای کمک کردن داشته باشيد تا شما را به اندازه كافی بلند کند .
• اگر می توانيد، سعی کنيد برای جابجائی خود از سمت قويتر خود استفاده کنيد ،مگر اينکه پزشك شما توصيه ديگري توصيه نمايد.
• هميشه سر کمک کننده بايد در سمتی قرار گيرد که شما در حال جابجائی هستيد، بطوري كه او بتواند حرکت شما را ببيند.


نحوه انجام جابجائی به روش " ايستادن و چرخش" - با کمک يك نفر

 
1. تا آنجا که امکان دارد ويلچر را به سطح موردنظرتان كه مي خواهيدروي آن جابجا شويد،نزديک نمائيد.
2. ترمزهای ويلچر را قفل کرده و اطمينان حاصل نمائيد که تخت، چهارپايه توالت و يا صندلی وهرچيزديگري که می خواهيد روی آن منتقل شويد، كاملا"ثابت بوده و حرکت نکند.
3. دسته صندلی و جاپائی، يا هر چيزی که ممکن است در موقع جابجائی برای شمامشکل ايجاد کند،بايد کنار زده شود.
4. خودتان را تا لبه ويلچر بلند کرده وجلو بياوريد،به طوري كه كف پاهای شما كاملا"روی زمين قرارگيرد .
5. در صورت امکان ، خود را متمايل به کمک کننده نگهداريد يا دستهای خود را در عرض سينه خود جمع نگه داريد و يا آنها را روی پاهاي خود قرار دهيد.
 


6. کمک کننده بايدبا زانوهای خود، زانوهای شما را تثبيت کند . بطرف جلو و متمايل به شانه هاي کمک کننده خود خم شويد.
7. کمک کننده ،ناحيه باسن يا سطح کمر شما را در آغوش می گيرد.
8. با سه شماره، کمک کننده با دستان خود شما را به سمت بالا و به طرف جلو بلند می کند تا مختصری درحالت ايستاده قرارگيريد و سپس زانوهای شما را با زانوهای خود تثبيت می كند.
 

 

9. کمک کننده ، شما را با يک حرکت چرخشي سريع و ملايم چرخانده و روی سطح موردنظر مي نشاند.
 


جابجا شدن از" وضعيت نشسته به وضعيت خوابيده ( طاق باز ) "
روش اول
1. کمک کننده شانه های بيمار را در آغوش گرفته و پشت او را به سمت تخت پائين می برد.
2. کمک کننده پاهای بيمار را به سمت تخت بلند می کند.
3. کمک کننده بدن بيمار را صاف می کند.
4. کمک کننده بايستی با خم کردن زانوهای خود و صاف نگهداشتن ناحيه كمري خود از حالت بدنی خوبی برخوردارباشد.
روش دوم
1. کمک کننده شانه های بيمار را با يک دست نگه داشته و دست ديگر را نيز،زير هر دو زانوی او را قراردهد.
2. کمک کننده پاهای بيمار را به سمت بالا حرکت داده و بيمار را به سمت باسن او می چرخاند و اورا طی يک حرکت ملايم به سمت تخت پائين می برد.
3. كمک کننده بايستی با خم کردن زانوهای خود و صاف نگهداشتن ناحيه كمري خود از حالت بدنی خوبی برخوردارباشد.
جابجا شدن از" وضعيت خوابيده (طاق باز ) به وضعيت نشسته "
1. کمک کننده به بيمار كمك مي كند تا بلند شده و در لبه تخت قرار گيرد.
2. پاهای بيمار روی لبه تخت قرار می گيرد ،به طوری که زانوهای او خم شود.
3. کمک کننده شانه های بيمار را در آغوش گرفته و زانوهای خود را درحالت خم و پشت خود را صاف نگه می دارد و بيمار را بالا می آورد تا در وضعيت نشسته قرار گيرد.
4. کمک کننده بايستی با خم نگه داشتن زانوهای خود و صاف نگه داشتن ناحيه كمري خود از حالت بدنی خوبی برخوردارباشد.
روش جابجائی از روی ويلچر به روی صندلي توالت / نشيمنگاه توالت - ازپهلو
نکته: اگربراي توالت از چهارپايه استفاده می کنيد، آنرا به ديوار يا سطح ثابتی تكيه دهيد.
می توان شلوار را قبل ازجابجا شدن ويا بعد از آن پائين کشيد. متخصصين مي توانند درمورد اين موضوع ،بيماران را راهنمائي كنند.مراحل جابجائي به شرح زير است :
1. دسته صندلی و جاپائی نزديک به توالت را کنار بزنيد.
2. ويلچر را در وضعيت موازی و يا در يک زاويه کمی نسبت به توالت قرار دهيد.
3. ترمزهای ويلچر را قفل نمائيد.
4. خودتان را بلند کرده و در جلوي صندلی قرارگيريد،به طوری که كف پاهاي شما روی زمين قرار گيرند.
5. صفحه انتقال را زير باسن خود و روی صندلی توالت مستقر کنيد.
6. دست نزديک به توالت را روی دسته صندلی ويلچر يا روي خود صندلی ويلچر قرار دهيد.
7. با فشار دادن روی صندلی توالت ، خود را حرکت دهيد.
8. اگر لازم بود، وضعيت دست خود را عوض کنيد تا جابجائی کامل شود.
9. صفحه انتقال را با خم شدن مختصر به پهلو به آرامی برداشته و آنرا ازخود دور کنيد.
 


روش جابجائی از روی صندلي توالت/ نشمينگاه توالت به روی ويلچر- ازپهلو
بطوركلي مراحل كاربه شرح زير است:
1. اطمينان حاصل کنيد که ترمزهای ويلچر قفل هستند.
2. خودتان را بلند کرده و به سمت جلوی نشيمنگاه توالت حركت دهيد،بطوری که كف پاهای شما روی زمين قرار گيرند.
3. صفحه انتقال را زير باسن خود و روی صندلی ويلچر قرار دهيد.
4. دست نزديک به ويلچر را روی سطح انتقال قرار داده و با فشار آوردن روی نشيمن توالت / چهارپايه يا ميله ايمنی، خود را به سمت بالا حرکت دهيد.
5. در حاليکه خودتان را به سمت بالا می کشيد، به سمت ويلچر حرکت دهيد و مطمئن شويد كه باسن شما كاملا" بلند شده باشد.
6. اگر لازم بود وضعيت دست خود را عوض کنيد تا جابجائی کامل شود.
 


روش جابجائی از روی ويلچر به روی صندلي توالت / نشيمنگاه توالت – ازجلو
بطوركلي مراحل جابجائي به شرح زير است :
1. جاپائی ها را کنار بزنيد و كف پاهای خود را روی زمين قرار دهيد.
2. ويلچر بايد طوری استقراريابد که از روبرو در جلوی توالت و تا حد امکان نزديک به آن قرار گيرد. ترمزها را قفل کنيد.
3. شلوار و لباس زيرتان را تا قوزک پا پائين بکشيد. اگر نيازبود،مي توانيد شلوار و لباس زيرتان را از يک پا بيرون آوريد.
4. پاهايتان را بلند کرده و به طرف جلو حرکت دهيد به طوری که پاهايتان دو طرف توالت قرارگيرد.
5. خودتان را بلند کرده و تا لبه ويلچر جلو بكشيد.
 


6. ميله ايمنی را گرفته و خودتان را بلند کرده و مستقيم به روي توالت حركت دهيدتا روی صندلی توالت و روبه ديوار بنشينيد.
 


روش جابجائی از روی نشيمن توالت به روي ويلچر-ازپشت
1. ويلچر خود را جلوی توالت قرار داده، جاپائی ها را کنار زده و قرمزها را قفل کنيد.
2. از قسمت پشت، دسته صندلی ويلچرخود را بگيريد.
3. ناحه پشت خود را بلند کرده و از روی توالت جدا کنيد و روی صندلی ويلچر قرار گيريد.
4. پاهای خودتان را بلند کرده و آنها را به طرف ويلچر حرکت دهيد.
5. از توالت دور شده و جاپائی ها را در جای خود قرار دهيد.
6. پاهای خود را روی جاپائی ها قرار داده و لباسهای زير و شلوارتان را بالا بکشيد.
 


******
 

مقاله:" Mobility" – مترجم: مهندس عباس كاشي (ohealth2007@yahoo.com) - انتشار : مركز ضايعات نخاعي جانبازان – فروردين ماه 1388 - برگرفته از:

Patient-Family Teaching Manual-Regional Spinal Cord Injury Center of Delaware Valley-Thomas Jefferson University Hospital and Magee Rehabilitation Hospital-1993-2001


 

 

 

 

   

 

 

بازگشت به صفحه اصلی  

 

 

 

 

 

 

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد

 
 





Powered by WebGozar

 

مرکز ضايعات نخاعی جانبازان

 مهرماه  هزار سيصد و هشتاد و چهار

info@isaarsci.ir

Copyright © 2005  Isaarsci  Website . All rights reserved