شوره سر و راههای درمان آن

www.isaarsci.ir

شوره سر يا سبوره Pitiriasis capitis با پوسته ريزى پوست سر مشخص مى شود كه همراه با خارش و گاهى اوقات همراه با قرمزى ودلمه مى باشد. شوره سر نوع خفيف درماتيت سبوروئيك مى باشد. درماتيت سبوروئيك يا درماتيت شوره اى به ضايعات قرمز و پوسته دار پوست كه باتوليد سبوره (پوسته هاى چرب يا خشك سفيد رنگ) و خارش همراه است، گفته مى شود. اين بيمارى مسرى نيست.
شوره سر نتيجه پوسته پوسته شدن غير طبيعي لايه سطحي پوست سر است. شوره قطعاتي ريز، پولک مانند و تقريباً گرد است که معمولاً روي هم جمع شده و از پوست سر جدا مي شود. ابتلاء به شوره سر مي تواند موضعي باشد (پيشاني، شقيقه ها يا گردن) يا در تمام سر گسترش يابد.
 

شوره سر بدلايل مختلفي از قبيل تغذيه نادرست ، هيجان و نگراني و استرس ، هواي‌ گرم‌ و مرطوب‌ ، يا سرد و خشک‌ ، پوست‌ چرب ، تعريق زياد ، عدم تعادل هورمونها بخصوص آندروژنها ، مصرف بي‌رويه مواد آرايشي مو و عدم رعايت نظافت مو (شامپو نزدن‌ مرتب‌ ، عدم شست‌و‌شوي کافي سر متعاقب استفاده از شامپو و يا باقي ماندن بقاياي صابون در پوست سر) ظاهر مي‌شود. همچنين شوره علت ميکروارگانيسمي و نيز قارچي داشته و همچنين عوامل ذکر شده در بالا ، در ايجاد شوره سر موثرند.
 

قارچها روي پوست سر بسياري افراد وجود دارند، اما همه اين افراد به شوره سر مبتلا نيستند. شوره سر در افراد مختلف ، شدتهاي مختلفي دارد و اين هم دليل ديگري است بر اين که در سر بعضي از ما عاملي وجود دارد که باعث مي‌شود يکي هميشه از شوره سر کلافه باشد و ديگري اصلا سرش شوره نزند. حتي در يک فرد هم اين ميزان شوره سر در زمانهاي مختلف تفاوت دارد.

از قديم ، دانشمندان عقيده داشتند پوسته‌هاي ريز روي سر يا همان شوره‌ها توسط قارچ کوچکي که روي پوست سر رشد مي کند، ايجاد مي‌شوند. امروزه ، وجود چنين قارچهايي اثبات شده است. التهاب پوست هم نکته اي مهم است. قارچها ابتدا روي پوست سر ساکن مي‌شوند و بعد روي چربي موجود بر پوست سر. آنها اين چربيها را به اسيدهاي چرب دلخواه خودشان تجزيه مي‌کنند و حتي موادي را که مانع و مزاحم رشد آنهاست از بين مي‌برند. اين التهاب باعث مي‌شود سلولهاي پوست سر سريعتر تقسيم شوند و بعد از آن ، محيط مناسبي براي رشد قارچها فراهم شود.

همه اينها دست به دست هم مي دهند و باعث تقسيم سريع تر سلولهاي پوست سر و در نتيجه ايجاد شوره سر مي شوند. هنوز هم کسي نمي‌داند علت چند ميليون پوسته سر که هر روزه روي لباس افراد مختلف مي‌ريزد چيست. در شرکتهاي سازنده شامپوهاي ضد شوره ، ميکروبيولوژيستها بدقت مشغول رشد دادن قارچهايي هستند که از پوسته‌هاي ريز سر به وجود آمده‌اند. هدف آنها اين است که بفهمند اين قارچها روي چه موادي بهتر رشد مي‌کنند. اگر آنها اين مطلب را بفهمند و بتوانند تغيير مختصري در اين مواد که روي پوست سر وجود دارند، ايجاد کنند، درمان شوره سر را کشف کرده‌اند.

دو گونه از قارچها هستند که باعث شوره سر مي شوند: «مالاسزيا وستريکتا» و «مالاسزيا گلوبوسا». تنها علتي که باعث شده است همه فکر کنند «مالاسزيا فورفور» عامل شوره سر است ، اين است که اين قارچ روي محيطهاي کشت رشد مي‌کنند. اما دوگونه ديگر ، حساستر از آن هستند که روي چربيهاي حيوانات يا گياهي رشد کنند و براي رشد ، حتما نياز به چربي پوست انسان دارند. در حال حاضر ، فقط قارچها مسوول ايجاد شوره سر به حساب نمي‌آيند.
 

علت شوره سر ، التهاب پوست سر است و بيماريهايي همچون اگزما پوسته‌ريزي شديدي در پوست سر بوجود مي‌آورند و گاهي بيماريهاي عفوني مثل زرد زخم و شپش سر يا پديکولوز به صورت پوسته در سر ظاهر مي‌شوند. ساير اختلالات‌ پوستي از جمله‌ درماتيت سبوروئيک و درماتيت آتوپيک ، دندروف( زمان بلوغ ) ،‌ روزاسه‌ ، آکنه‌ ، پسوريازيس‌ ، چاقي‌ ، بيماري‌ پارکينسون ، استفاده‌ از لوسين‌هاي‌ خشک‌کننده‌ حاوي‌ الکل‌ و بيماري‌ ايدز از بيماريهايي هستند که باعث شوره شديد سر مي‌شوند.
 

1. شوره خشک: شوره هايي که در موهاي خشک ايجاد مي شود شوره خشک ناميده مي شود. اين شوره ها معمولاً کوچک و سفيد بوده و به پوست سر نمي چسبند. پوسته ها هنگام شانه زدن مثل برف مي ريزند. شوره خشک معمولاً مملواز ميکروبهاي خيلي ريز است.
شوره خشک مي تواند به علت بعضي از بيماريها ايجاد شده باشد. بنابراين درصورت داشتن شوره خشک، حتما با پزشک مشورت کنيد.

2. شوره چرب: اين شوره ها از شوره هاي خشک بزرگترند، زيرا به خاطر چرب بودن بهم مي چسبند. تقريباً سفيد رنگ اند و به پوست سر مي چسبند. شوره هاي چرب جايگاه ميکروارگانيسم ها و ميکروب هاي ديگري است که مي تواند باعث عفونت پوست سر شود. اين وضعيت همراه با خارش هاي شديد خواهد بود. ممکن است با شستشو بهتر شده و 2 روز بعد مجدداً ايجاد شود. اين نوع شوره ها بيشتر سبب ريزش مو مي شوند زيرا مانع تنفس طبيعي پوست مي گردند. اگر با استفاده از شامپوي مناسب و افزايش دفعات شستشو اين نوع شوره بر طرف نشد به پزشک مراجعه کنيد.

شوره سر را به هيچ وجه نبايد ناديده گرفت زيرا ممکن است مشکلات وخيم تري از جمله عفونت بر اثر خاراندن سر ايجاد کنند. در مورد شوره چرب، درمان اصلي زياد شستن موي سر است تا چربي روي پوست پاک شود. براي درمان شوره چرب حنا و گل سر شوي مفيد است.

در درمان شوره سر به نکات زير توجه کنيد:

1. رعايت بيشتر پاکيزگي و نظافت: نيازي نيست هر روز موهاي خود را بشوييد اما حداقل بايد هفته اي 1 تا 2 بار اين کار را انجام دهيد.

2. توقف خاراندن سر: اين دومين اصل مهم در معالجه شوره سر است. به هيچ وجه نبايد سر خود را مداوم بخارانيد. بايد اين کار را با حداقل برسانيد تا وضعيت به حالت طبيعي بر گردد. مشکل هنگامي عميق تر مي شود که خانم ها با ناخن هاي بلندشان پوست سر را با خاراندن زخمي مي کنند و همين امر باعث مي شود که عناصر ميکروب موجود در شوره به عمق پوست سر وارد شده و عفونت هايي را به وجود بياورد. اگر شوره خشک داريد از شامپوهاي ملايم مثل شامپوي بچه استفاده کنيد. اگر شوره چرب داريد حتما از شامپوهاي مخصوص موهاي چرب و شامپوهاي ضد شوره مناسب استفاده کنيد.

3. شامپوهاي ضد شوره: استفاده از شامپوهاي ضدشوره مانند سلنيوم سولفيد مفيد است. 

4. استفاده از برس مناسب: در صورت وجود شوره سر مراقب برس زدن يا شانه کردن باشيد تا از جدا شدن پوسته هاي موجود در پوست سر، خارش يا ايجاد عفونت جلوگيري شود. مسلماً شما بايد از برس هاي ابريشمي و طبيعي و شانه هاي شاخي يا چوبي استفاده کنيد. کسي که دچار شوره سر است بايد از برس هاي طبيعي استفاده کند. ساير اعضاي خانواده نبايد از برس شما استفاده کنند.

5. ماساژ: توده هاي شوره که آغشته به چربي است موجب نارسايي جريان خون در سطح پوست سر و درنتيجه وقفه تنفس طبيعي ريشه مو مي گردد. براي بهبود اين وضع مي توان از ماساژ خاصي استفاده کرد. مراقب باشيد اين ماساژ را فقط آرايشگر ماهري که از روش مناسب اين کار آگاهي دارد مي تواند انجام دهد. در صورت ابتلاء به شوره سر خودتان اين کار را انجام ندهيد زيرا با اين کار ممکن است مشکل تان را تشديد کنيد.

6. استفاده از روغن هاي گياهي: روغن هاي گياهي در درمان شوره خشک مؤثر است. نيم ساعت قبل از حمام، سر را با مخلوطي از روغن هاي گياهي (زيتون، بادام، نارگيل) آغشته کنيد. روغن را کف دست بزنيد بر روي سر بماليد و با کف دست مالش بدهيد؛ سپس استحمام کنيد.

 

براي‌ رفع‌ شوره‌ مختصر سر مي‌توانيد از شامپوهاي‌ طبي ضدشوره‌ از جمله سلنيوم سولفيد ، کتوکونازول ، پيريتنيوم زينک (پريتيون روي) و انواع شامپوهاي پلي‌تار و شامپو هاي آنتي سپتيک مانند شامپو ستاولون و نيز لوسيون‌هاي‌ نرم‌کننده‌ پوست‌ استفاده‌ کنيد

بهترين درمان طبيعي براي شوره سر آب سيب است. براي معالجه موهايتان را با آب سيب ماساژ دهيد. اسيدهاي طبيعي موجود در اين ميوه سلولهاي مرده را از سر جدا مي‌کند. پس از چند دقيقه سرتان را با شامپو بشوئيد. سرکه سيب همراه با آب گرم نيز مي‌تواند بعنوان ضد شوره و ضد چربي عمل کند.
 

1- براي‌ رفع‌ شوره‌ مختصر سر مي‌توانيد از شامپوهاي‌ طبي ضدشوره‌ از جمله سلنيوم سولفيد ، کتوکونازول ، پيريتنيوم زينک (پريتيون روي) و انواع شامپوهاي پلي‌تار و شامپو هاي آنتي سپتيک مانند شامپو ستاولون و نيز لوسيون‌هاي‌ نرم‌کننده‌ پوست‌ استفاده‌ کنيد.
2- در موارد شديدتر ، امکان‌ دارد شامپوهاي‌ حاوي‌ قطران‌ يا کرم‌ پوست‌ سر حاوي‌ کورتيزون‌ تجويز شود. براي‌ ماليدن‌ دارو روي‌ پوست‌ سر ، موها را در قسمت‌ کوچکي‌ از سر هم‌ باز کنيد و پماد يا لوسيون‌ را به‌ خوبي‌ روي‌ پوست‌ سر بماليد. اين‌ کار را در ساير نقاط‌ مورد نظر تکرار کنيد.
3- در شوره شديد سر (با پوسته ريزي و دلمه) پماد 5 درصد اسيد ساليسيليک مفيد است.
 

رژيم غذايى به گفته بعضى متخصصين علل اصلى شوره سر بر اثر بد غذايى است. درصورتى كه شوره سر در اثر بدغذايى باشد رژيم غذايى مناسب براى آن توصيه مى شود. پرهيز از خوردن چربى هاى حيوانى، پرهيز از زياده روى در مصرف شيرينى ها ، شكلات ، آجيل ، غذاهاى سرخ شده و پر ادويه سلامت را به موها باز مى گرداند. براى كسانى كه با مشكل شوره سر رو به رو هستند، خوردن سبزيها و ميوه ها و مواد پروتئين دار به مقدار فراوان تجويز مى شود. غذاهايى كه ويتامين هاى ،A,E,Bو پروتئين به حد كافى دارند، از شوره سر جلوگيرى مى كنند.
 

آب لیمو برای پوست سر بسیار مفید است و شوره سر را کاهش میدهد. عصاره حاصل از آبگیری یک لیموی تازه را حدود 10 دقیقه برروی پوست سر مالش دهیدو سپس آن را با آب به طور کامل بشوئید. همچنین آب لیمو میتواند به عنوان یک تقویت کننده مو وضد خارش، به صورت ماساژ برروی پوست سر استفاده شود

غذاهايى كه ويتامين هاى ،A,E,Bو پروتئين به حد كافى دارند، از شوره سر جلوگيرى مى كنند

شوره سر يکي از بيماريهاي شايع مو است که‌ يک‌ بيماري‌ مزمن‌ است‌، غالباً بيماري‌ مدت‌ها خاموش‌ باقي‌ مي‌ماند. در هنگام‌ مرحله‌ فعال‌ بيماري‌، علايم‌ را مي‌توان‌ با درمان‌ کنترل‌ کرد. اين‌ بيماري‌ باعث‌ ريزش‌ مو نمي‌شود و موي چرب و شوره نقشي در طاسي سر ندارند. ولي دست‌ پاچگي‌ و عدم‌ احساس‌ راحتي‌ در برخوردهاي‌ اجتماعي‌ و عفونت‌ باکتريايي‌ ثانويه‌ در نواحي‌ درگير از عوارض‌ آن هستند.
 

منبع: مقاله "شوره سر و راههاى درمان آن" برگرفته از سایتهاى: http://noorportal.net و http://daneshnameh.roshd.ir/mavara

  بازگشت به صفحه اصلی  

براي اطلاع از به روز رساني سايت  مشترك  شويد